Trang thông tin điện tử về tài sản công

Triển vọng kinh tế khu vực ASEAN ra sao khi Trung Quốc tái mở cửa?

12:00 | 22/01/2023 Print
Ngân hàng HSBC vừa công bố báo cáo “ASEAN Perspectives - Triển vọng 2023” nhằm đánh giá những cơ hội mà các thị trường Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam sẽ có thể đạt được trong năm mới 2023, sau khi Trung Quốc, một đối tác kinh tế quan trọng của khu vực, tái mở cửa.

Theo báo cáo này, ASEAN có vị thế tốt để nhận được sự thúc đẩy mạnh mẽ từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau khi phục hồi ấn tượng vào năm 2022. Lợi ích trực tiếp đến từ lĩnh vực du lịch vốn chịu nhiều ảnh hưởng, cùng với đó là hy vọng cho lĩnh vực FDI và thương mại

Đối với lĩnh vực du lịch, báo cáo đánh giá việc Trung Quốc tái mở cửa sẽ thúc đẩy mạnh mẽ ngành du lịch của ASEAN, mặc dù mức độ mỗi nước một khác. Thái Lan là quốc gia hưởng lợi đáng kể bởi khách du lịch Trung Quốc không chỉ chiếm tỷ trọng lớn nhất, mà còn là nhóm chi tiêu nhiều nhất tính trên đầu người.

Triển vọng kinh tế ASEAN 2023: Ba “cú hích” từ việc Trung Quốc tái mở cửa
Tầm quan trọng của doanh thu du lịch trong ASEAN (2019)

Bên cạnh đó, du lịch Việt Nam cũng được dự báo sẽ phục hồi ấn tượng vì tương tự như Thái Lan, khách du lịch Trung Quốc từng chiếm khoảng 30%. Mặc dù nền kinh tế Việt Nam không phụ thuộc nhiều vào du lịch như Thái Lan, nhưng tác động đối với thị trường việc làm là rất đáng kể. Tại Việt Nam, khoảng 25% lực lượng lao động làm việc trong ngành ăn uống và các ngành liên quan đến lưu trú. Trên thực tế, tỷ lệ việc làm liên quan đến du lịch nói chung ở Việt Nam là thấp nhất, ở Philippines, Malaysia và Indonesia cao hơn đáng kể. Điều này cũng lý giải một phần nguyên do vì sao sự phục hồi của thị trường lao động vẫn chưa đạt được mức trước đại dịch ở một số thị trường. Thị trường việc làm phi chính thức của Việt Nam thậm chí còn dễ bị tác động bởi du lịch, cụ thể là những người làm việc trong lĩnh vực nhà hàng và giải trí.

Ngoài ra, ngành du lịch tiếp tục phục hồi mạnh mẽ cũng sẽ mang lại lợi ích cho vị thế tài khoản vãng lai của ASEAN. Indonesia và Malaysia đã được hưởng lợi rất nhiều từ giá hàng hóa toàn cầu cao, trong khi Thái Lan và Việt Nam bị thâm hụt tài khoản vãng lai đáng kể do doanh thu du lịch sụt giảm. Doanh thu từ khách du lịch nhiều hơn sẽ cung cấp thêm ngoại hối và giảm thâm hụt dịch vụ cho Việt Nam, mặc dù HSBC dự kiến chỉ có một sự phục hồi nhẹ vào năm 2023.

Cú hích thứ hai đến từ Trung Quốc chính là thương mại. Từ năm 2020, ASEAN đã vượt EU trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Nhìn vào tình hình xuất khẩu của ASEAN sang Trung Quốc trong năm 2022, có thể thấy một “bức tranh đa chiều”, dẫn đầu là Indonesia, nước có xuất khẩu đã phục hồi toàn lực, tiếp theo là Việt Nam và Malaysia. Tuy nhiên, câu chuyện ở Singapore, Thái Lan và Philippines lại đi theo chiều hướng ngược lại, với xuất khẩu giảm tới 30% so với cùng kỳ trong hầu hết nửa sau năm 2022.

HSBC nhận định, mặc dù tạo điều kiện cho phục hồi, nhưng việc mở cửa trở lại của Trung Quốc khó có thể mang lại sự thúc đẩy đáng kể cho xuất khẩu chung của ASEAN. Phần lớn hàng xuất khẩu của ASEAN sang Trung Quốc được chuyển vào lĩnh vực công nghiệp, thay vì nằm trong chu kỳ tiêu dùng. Mặc dù sự phục hồi trong tăng trưởng của Trung Quốc có thể “trải thảm” cho sản xuất toàn cầu, nhưng không có khả năng đảo ngược chu kỳ thương mại vốn đang “hạ nhiệt”.

Lực cản đáng chú ý nhất đến từ việc xuất khẩu hàng điện tử suy yếu, khiến Singapore và Việt Nam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng. Tại Singapore, xuất khẩu nội địa phi dầu mỏ chất bán dẫn (NODX) trong tháng 11 đã giảm hơn 13% so với cùng kỳ năm trước, mức độ tương tự như giai đoạn công nghệ suy giảm gần đây nhất trong nửa cuối năm 2018 - 2019. Các lô hàng điện thoại và máy tính của Việt Nam thậm chí còn giảm mạnh hơn, giảm gần 30% trong tháng 12 so với cùng kỳ năm trước.

Triển vọng kinh tế ASEAN 2023: Ba “cú hích” từ việc Trung Quốc tái mở cửa
Singapore, Việt Nam và Malaysia nhận được nhiều vốn FDI nhất tính theo % GDP

Còn về FDI, bất chấp những khó khăn về thương mại trước mắt, triển vọng FDI tích cực tiếp tục mang lại cái nhìn lạc quan cho triển vọng thương mại của ASEAN. Tuy nhiên, bức tranh FDI mỗi nước một khác, với tỷ trọng lớn nhất rơi vào Singapore, Việt Nam và Malaysia, những quốc gia có lĩnh vực sản xuất là trụ cột tăng trưởng chính. Sản xuất tiếp tục là “xương sống” của FDI vào ASEAN, một lĩnh vực mà Trung Quốc đã bắt kịp với các quốc gia châu Á khác trong những năm gần đây.

Trong đó, ở lĩnh vực sản xuất, Indonesia, Việt Nam và Thái Lan đã chứng kiến sự gia tăng mạnh về tỷ trọng FDI từ Trung Quốc, vốn trước đây tập trung đầu tư nhiều vào bất động sản. Mặc dù quá trình này bị gián đoạn một phần do đại dịch, nhưng sau khi mở cửa trở lại, việc thúc đẩy đầu tư của Trung Quốc vào ASEAN sẽ tiếp tục phát triển mạnh.

Điểm qua một số dự án FDI nổi bật của Trung Quốc đại lục tại ASEAN, các nhà phân tích của HSBC nhận thấy hầu hết trong số đó rơi vào các lĩnh vực mà các nước tiếp nhận có lợi thế cạnh tranh. Trong trường hợp của Việt Nam, Goertek và Luxshare, hai trong số ba nhà cung cấp chính của Apple (ngoài Foxconn của Đài Loan), đã rót thêm vốn trị giá lần lượt là 400 triệu USD và 306 triệu USD để mở rộng sản xuất thiết bị điện tử tiêu dùng và đa phương tiện. Đây là một phần trong kế hoạch mở rộng đang diễn ra của Apple tại Việt Nam, với kế hoạch di dời gần đây nhất là chuỗi cung ứng MacBook tương đối phức tạp của họ, dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất vào giữa năm 2023./.

Hoàng Yến

© Bản quyền thuộc Trang thông tin điện tử về Tài sản công