Già hóa dân số - đòn bẩy cho dịch vụ nhà ở dưỡng lão

Theo thông tin từ Liên Hợp quốc, đến năm 2050, cứ 6 người trên thế giới thì lại có 1 người trên 65 tuổi, tương đương khoảng 1,5 tỷ người. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này, Liên Hợp quốc đã dự đoán rằng dân số nước ta sẽ trở nên siêu già vào năm 2050.

Người già được chăm sóc sức khỏe tại viện dưỡng lão ALH. Ảnh: TL

Kể từ khi các chính sách đổi mới của Việt Nam được áp dụng, đất nước ta đã chứng kiến ​​sự tăng trưởng lớn kinh tế - xã hội và những cải thiện đáng kể đối với các dịch vụ công, chất lượng cuộc sống và tuổi thọ trung bình. Sự tăng trưởng này đã thay đổi cách sống của con người và dẫn đến sự hiện đại hóa, đô thị hóa và gia tăng mức độ di cư từ nông thôn ra thành thị.

Những thay đổi này đã ảnh hưởng đến cuộc sống của người cao tuổi. Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, số người cao tuổi sống một mình hoặc cùng với vợ/chồng tăng từ 18,3% năm 2009 lên 27,8% năm 2019. Một số người dân ở tại số ít viện dưỡng lão ở Việt Nam cho biết con cái của họ quá bận rộn đi làm và không có thời gian cho họ.

Những người khác nói rằng họ cảm thấy cô đơn khi sống ở nhà vì con cái của họ đã chuyển đến nhiều tỉnh thành khác nhau để làm việc. Mặc dù truyền thống chăm sóc gia đình vẫn được coi trọng, nhưng quan điểm về "già hóa tại gia" có thể không còn được như xưa.

Ở nước ta, mặc dù Chính phủ đặt mục tiêu phải có ít nhất một cơ sở ở mỗi tỉnh vào năm 2025, nhưng điều này không thể theo kịp và đáp ứng được sự gia tăng nhanh chóng của dân số già của Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay trong số 63 tỉnh thành, chỉ có 32 tỉnh có cơ sở chuyên biệt dành cho người cao tuổi.

Các chuyên gia cho rằng, đây là một phân khúc bất động sản lạ đang bùng nổ mạnh trên thế giới nhưng ở Việt Nam còn sơ khai, nhà đầu tư có thể “hái ra tiền” ở phân khúc bất động sản này.

Mô hình viện dưỡng lão phổ biến trên toàn cầu

Theo ghi nhận của Savills, tại New Zealand, với gần 771.000 người trên 65 tuổi, là quốc gia dẫn đầu thị trường về dịch vụ dưỡng lão, với nhiều quy định rõ ràng về chất lượng dịch vụ và phí quản lý. Úc và New Zealand đang dần thay đổi xu hướng xây dựng các khu dưỡng lão truyền thống với mật độ thấp, lên các mô hình hiện địa hơn tại các khu vực thành thị tập trung đông dân cư.

Ông William Wallace - Tổng Giám đốc Savills New Zealand cho biết: "Trong thập kỷ tới, số người trên 65 tuổi ở New Zealand sẽ tăng gần 40%. Là một trong những thị trường có nhiều kinh nghiệm về việc cung cấp các dịch vụ cho người cao tuổi, chúng tôi kỳ vọng sẽ chứng kiến sự đổi mới trong việc cung cấp nhiều loại hình nhà ở mới mẻ cho người dân".

Nhà ở dưỡng lão - phân khúc bất động sản “hái ra tiền” trong tương lai

Hoa Kỳ có hơn 53 triệu người trên 65 tuổi và sẽ có 53 thành phố siêu già vào năm 2035. Hoa Kỳ đã cung cấp rất nhiều gói dịch vụ khác nhau trong cùng một khuôn viên của viện dưỡng lão cho những đối tượng khác nhau, từ việc chủ động sinh hoạt tới các dịch vụ có nhân viên chăm sóc lành nghề hỗ trợ… Thậm chí, Hoa Kỳ còn là nước sớm áp dụng việc xậy dựng cộng đồng sinh hoạt đa thế hệ trong khu vực các trường đại học dành cho nhóm hưu trí, như làng Lasell Village tại Massachusetts bằng việc xây dựng các phòng dưỡng lão trong khuân viên trường đại học và người cao tuổi có thể sử dụng các tiện ích tại đó, như lớp học, bệnh viện…

Còn tại Pháp đang áp dụng mô hình cho thuê cho nhóm người cao tuổi, tương tự như nhà ở sinh viên nhưng có nhiều không gian chung và dịch vụ cao cấp hơn, tập trung ở các khu vực thành thị, với nhiều dự án gần các tuyến giao thông công cộng và cửa hàng mua sắm.

Tại châu Á, Nhật Bản là một trong những quốc gia có dân số già nhất thế giới. Năm 2000, đất nước này dừng việc để người già phụ thuộc vào sự hỗ trợ của gia đình, thay vào đó là áp dụng gói bảo hiểm chăm sóc dài hạn bắt buộc. Điều này đã dẫn đến một thị trường lành mạnh cho sự hình thành và phát triển của các Quỹ tín thác bất động sản liên quan tới chăm sóc sức khỏe, nhà ở, hay nhóm các đầu tư cá nhân.

Trên toàn cầu, nhu cầu nhà ở dưỡng lão ngày càng tăng cao ở rất nhiều thị trường; nguồn cầu không được đáp ứng do nguồn cung hạn chế.

Đối với Việt Nam, triển vọng về thị trường nhà ở dưỡng lão chưa thực sự rõ ràng. Với các yếu tố phức tạp về văn hóa, quy định về luật, cũng như các yếu tố về vận hành - một số mô hình dưỡng lão phổ biến trên thế giới có thể không phù hợp với thị trường Việt Nam.

Ông Troy Griffiths - Phó Tổng giám đốc Savills Việt Nam cho rằng, tại Việt Nam, thị trường có rất nhiều đòn bẩy giúp hỗ trợ việc xây dựng các bất động sản dưỡng lão dành riêng cho người cao tuổi, đặc biệt có thể kể tới các gói bảo hiểm đi kèm với giá trị đầu tư đang ngày một phổ biến. Từ góc độ điều hành, hiện nay rất khó để có được đội ngũ nhân viên được đào tạo về y tế chuyên trách. Trong tương lai, mô hình gia đình truyền thống chắc chắn sẽ dần thay đổi, và thập kỷ tới sẽ chứng kiến rất nhiều cơ hội hơn cho phân khúc nhà ở dưỡng lão./.