Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo Nghị định về kinh doanh xổ số, thay thế Nghị định số 30/2007/NĐ-CP và Nghị định số 78/2012/NĐ-CP, để phù hợp với sự phát triển của thị trường trong giai đoạn hiện nay.

Thu từ xổ số đầu tư trở lại cho địa phương

Theo Bộ Tài chính, đến nay Chính phủ đã ban hành 3 nghị định về hoạt động kinh doanh xổ số và Bộ Tài chính đã ban hành 7 thông tư hướng dẫn, sửa đổi, bổ sung, theo đó khung pháp lý đối với hoạt động kinh doanh xổ số đã được ban hành đầy đủ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tổ chức hoạt động kinh doanh và cơ quan quản lý nhà nước quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra.

Trên thực tế, qua quá trình hoạt động từ năm 1962 cho đến nay, thị trường xổ số hiện có 63 công ty xổ số kiến thiết (XSKT) tại 63 tỉnh, thành phố do UBND tỉnh, thành phố làm chủ sở hữu và 01 công ty xổ số điện toán Việt Nam do Bộ Tài chính làm chủ sở hữu.

Tiền thu từ xổ số góp phần đầu tư cho y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội tại địa phương theo Nghị quyết Quốc hội. Ảnh: TL.

Đối với xổ số điện toán (XSĐT), hiện nay có 2 công ty đang kinh doanh sản phẩm này, gồm: Công ty TNHH một thành viên xổ số thủ đô thí điểm kinh doanh xổ số tự chọn số điện toán trên địa bàn Hà Nội từ tháng 8/1999 cho đến nay; và Công ty TNHH một thành viên XSĐT Việt Nam (Vietlott) bắt đầu kinh doanh sản phẩm XSĐT từ năm 2016, hiện nay đang kinh doanh 5 sản phẩm là Mega 6/45, Power 6/55, Max 3D, Max 3D Pro, Keno tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Thống kê mới đây của Bộ Tài chính cho thấy, doanh thu bình quân tăng 10,2%/năm trong giai đoạn từ 2007 – 2021. Năm 2021, doanh thu xổ số toàn quốc là 87.356 tỷ đồng bằng 0,9% GDP. Nộp ngân sách bình quân tăng 12,17%/năm trong giai đoạn 2007-2021.

Năm 2021 số thu cho ngân sách nhà nước từ nguồn XSKT là 31.597 tỷ đồng góp phần đầu tư cho y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội tại các địa phương theo Nghị quyết Quốc hội.

Hoạt động kinh doanh xổ số góp phần tạo việc làm cho khoảng gần 500.000 người thuộc các đối tượng chính sách, người nghèo, người không nơi nương tựa thông qua việc làm đại lý bán vé xổ số, với mức thu nhập bình quân gần 4 triệu đồng/người/tháng.

Việc thành lập Công ty xổ số điện toán Việt Nam năm 2012 đã góp phần đa dạng hóa sản phẩm xổ số theo hướng hiện đại, nâng cao tính minh bạch, khách quan và trung thực trong hoạt động kinh doanh xổ số, góp phần đấu tranh với các tệ nạn cờ bạc, số đề bất hợp pháp.

Doanh thu lũy kế từ tháng 7/2016 đến tháng 12/2021 của hoạt động kinh doanh này là 23.772 tỷ đồng, nộp ngân sách 6.007 tỷ đồng, lần lượt chiếm tỷ trọng 3,9 % và 3,1% tổng doanh thu và số nộp ngân sách của cả nước, số tiền trả thưởng là 12.422 tỷ đồng, bằng 52,2% doanh thu bán vé. Doanh thu và số nộp ngân sách nhà nước tuy còn hạn chế nhưng hoạt động kinh doanh xổ số điện toán đã cơ bản đạt mục tiêu đề ra, đóng góp nguồn thu cho ngân sách các địa phương.

Nới gấp đôi thời gian trả thưởng

Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, qua quá trình tổ chức thực hiện các quy định, đến nay cần thiết phải sửa đổi bổ sung các nghị định quy định về kinh doanh xổ số. Bên cạnh việc phải sửa quy định để đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật khác, thì thị trường kinh doanh xổ số ngày càng phát triển về quy mô, trên thị trường xuất hiện các hành vi vi phạm mới, do đó cần thiết phải sửa đổi, bổ sung quy định về hành vi bị nghiêm cấm, quy định về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố... để phù hợp với sự phát triển của thị trường trong giai đoạn hiện nay.

Về mô hình hoạt động và cơ cấu tổ chức, quản lý của doanh nghiệp kinh doanh xổ số, dự thảo Nghị định quy định về mô hình, bộ máy quản lý đối với doanh nghiệp kinh doanh xổ số tại Điều 27 tương tự như quy định về mô hình hoạt động và cơ cấu tổ chức quản lý đối với công ty TNHH một thành viên 100% vốn Nhà nước, cho phép Chủ tịch công ty XSKT có thể kiêm Tổng giám đốc.

Để phù hợp với thực tế triển khai thời gian qua bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, căn cứ đề xuất của các doanh nghiệp kinh doanh xổ số, Bộ Tài chính trình Chính phủ bổ sung quy định về thời hạn trả thưởng đối với vé xổ số trúng thưởng và việc hoàn trả vé cho người tham gia dự thưởng do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh…) như sau.

Theo đó, thời gian trả thưởng của doanh nghiệp kinh doanh xổ số đối với khách hàng trúng thưởng tối đa là 60 ngày, kể từ ngày xác định kết quả trúng thưởng hoặc kể từ ngày hết hạn lưu hành của vé xổ số (trừ các trường hợp bất khả kháng xảy ra do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền). Quá thời hạn, các vé trúng thưởng không còn giá trị lĩnh thưởng" (Điều 13 Dự thảo Nghị định).

Thời gian trả thưởng tối đa hiện nay là 30 ngày, như vậy, Bộ Tài chính đã đề xuất nới thêm gấp đôi thời gian trả thưởng so với hiện hành.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ bổ sung quy định về hoàn trả tiền mua vé xổ số cho người tham gia dự thưởng xổ số truyền thống và xổ số điện toán do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng không thể quay số mở thưởng tại dự thảo Nghị định (khoản 4 Điều 14). Cụ thể: "Doanh nghiệp kinh doanh xổ số có trách nhiệm hoàn trả tiền mua vé xổ số cho người tham gia dự thưởng trong trường hợp bất khả kháng hoặc quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền".

Căn cứ quy định của Luật Phòng, chống rửa tiền, Bộ Tài chính trình Chính phủ bổ sung quy định tại dự thảo Nghị định về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ vũ khí hủy diệt hàng loạt để có căn cứ quản lý giám sát và xử lý vấn đề này trong hoạt động kinh doanh xổ số./.