Ưu đãi thuế hỗ trợ phát triển sản xuất trong nước

Giai đoạn 2020-2022, các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19, nên Chính phủ đã triển khai một loạt các chính sách hỗ trợ nhanh chóng và đột phá, miễn, giảm, gia hạn nhiều khoản thuế, phí và lệ phí, tiền thuê đất… Trong đó, có việc giảm thuế trước bạ và gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước.

Nhìn lại chính sách hỗ trợ trong 3 năm qua, việc Chính phủ giảm mức thu lệ phí trước bạ và gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt cho sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước đã mang lại những hiệu quả tích cực; giúp doanh nghiệp có thêm nguồn vốn để nhanh chóng phục hồi sản xuất kinh doanh; từng bước mở rộng quy mô đầu tư, nội địa hoá sản phẩm nhằm thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô và ngành cơ khí.

Chính phủ kiên định mục tiêu coi doanh nghiệp là trung tâm.

Ví như trong nửa cuối năm 2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 109/2020/NĐ-CP ngày 15/9/2020 về gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, cùng với Nghị định số 70/2020/NĐ-CP ngày 28/6/2020 giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đến hết ngày 31/12/2020, đã thúc đẩy ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phát triển.

Trong một báo cáo của Bộ Tài chính đã trích dẫn số liệu về sản lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bán ra năm 2020 của các doanh nghiệp, doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô đều có số lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bán ra trong năm 2020 tăng so với năm 2019. Đặc biệt, có doanh nghiệp sản lượng xe bán ra năm 2020 bằng 230% so với năm 2019.

Trên cơ sở những kết quả đạt được của năm 2020, Bộ Tài chính đã nghiên cứu soạn thảo và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 104/2021/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Theo đó đã thực hiện gia hạn trong 2 tháng (tháng 10 và 11/2021) với số tiền khoảng 4.400 tỷ đồng.

Trước đó, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 103/2021/NĐ-CP ngày 26/11/2021 về giảm 50% lệ phí trước bạ khi đăng ký ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước kể từ ngày 1/12/2021 đến hết ngày 31/5/2022. Số tiền doanh nghiệp, người dân được giảm nghĩa vụ là khoảng 7,3 nghìn tỷ đồng.

Sang năm 2022, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 32/2022/NĐ-CP ngày 21/5/2022 về gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và Nghị định số 34/2022/NĐ-CP ngày 28/5/2022 về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2022. Tiền thuế, tiền thuê đất được gia hạn khoảng 135 nghìn tỷ đồng.

“Mũi tên trúng nhiều đích”

Năm 2023 được cho là năm doanh nghiệp tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Do đó, trong kiến nghị mới đây, nhiều hiệp hội, địa phương đã đề xuất Chính phủ tiếp tục có các biện pháp hỗ trợ mạnh mẽ, đột phá, kịp thời nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Thực tế, nền kinh tế nói chung được dự báo vẫn còn đối mặt với rất nhiều thách thức đến từ cả yếu tố trong và ngoài nước; sức ép lạm phát, tỷ giá, lãi suất gia tăng; sản xuất kinh doanh tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, ảnh hưởng lớn đến nhiều ngành, lĩnh vực, đặc biệt là trong quý I và đầu năm 2023.

Theo sát thực tiễn để kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp. Ảnh: TL.

Gần đây, các hiệp hội, địa phương đã có kiến nghị, đề xuất Chính phủ thực hiện một số chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp, như: gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt và giảm 50% lệ phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước để kích cầu. Thị trường ô tô đã chứng kiến sự suy giảm mạnh trong những tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023, những tháng mà thông thường là mùa bán hàng sôi động nhất trong năm.

Theo ông Lê Ngọc Đức - Phó Chủ tịch Tập đoàn Thành Công, với diễn biến của thị trường những tháng đầu năm 2023, doanh số toàn thị trường xe ô tô cả năm 2023 (bao gồm cả xe du lịch và thương mại) bị cảnh báo sụt giảm xấp xỉ 17,5% so với 2022, tương đương với hơn 85.500 xe. Trong trung hạn, việc sụt giảm trong năm 2023 sẽ kéo theo tốc độ “ô tô hóa” tại Việt Nam chậm lại so với dự kiến. Xu hướng này nếu không có giải pháp tháo gỡ kịp thời trong giai đoạn ngắn hạn 2023, trung hạn 2027 và dài hạn đến năm 2035 sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam trong dài hạn.

Theo các chuyên gia, việc hỗ trợ các doanh nghiệp như “mũi tên trúng nhiều đích”. Các chính sách tài khóa tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sẽ thúc đẩy tăng trưởng, doanh nghiệp mạnh sẽ quay trở lại đóng góp cho ngân sách nhà nước. Ví như Thaco mỗi năm nộp cho ngân sách nhà nước trung bình khoảng 20 nghìn tỷ đồng. Năm 2023, doanh nghiệp này dự kiến sẽ đóng góp cho ngân sách khoảng 35 nghìn tỷ đồng.

Việc gia hạn tiền thuế với số tiền lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng không ảnh hưởng tới nguồn thu ngân sách, nhưng lại có tác động rất lớn đối với doanh nghiệp. Theo VAMA (Hiệp hội Các nhà sản xuất lắp ráp ô tô Việt Nam), việc gia hạn nộp thuế thời gian qua được doanh nghiệp đánh giá cao, đã góp phần tháo gỡ khó khăn về dòng tiền cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp cân đối nguồn tài chính duy trì sản xuất kinh doanh, tạo đà thúc đẩy phát triển kinh tế mà vẫn đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.

Thực chất, việc giảm 50% lệ phí trước bạ để hỗ trợ ngành ô tô không mới và nó đã được áp dụng hiệu quả trong thời gian qua. Theo Bộ Tài chính, đây là biện pháp hỗ trợ ngắn hạn nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước trước những tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19.

Người đứng đầu ngành Tài chính, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, năm 2023 Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh. “Đặc biệt, năm 2023, chúng tôi tiếp tục đề xuất với Chính phủ thực hiện chính sách gia hạn, kéo dài giãn, hoãn thời gian nộp thuế như chính sách đã thực hiện trong năm 2022. Việc tháo gỡ khó khăn, nâng cao năng lực của doanh nghiệp cũng chính là nâng cao năng lực cho nền kinh tế, từ đó sẽ góp phần tăng thu ngân sách” - Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.

Được biết, cùng với việc triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ đã được ban hành, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phù hợp áp dụng cho năm 2023 như: gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất; giảm thuế nhập khẩu ưu đãi đối với một số nhóm hàng hóa là nguyên liệu, vật tư đầu vào cho sản xuất; giảm thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn; giảm tiền thuê đất...