Xem xét quy trình, thủ tục đấu giá đất chặt chẽ hơn

Tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) cho biết, dư luận cử tri nêu việc đấu giá đất ở nhiều nơi có hiện tượng bắt tay ngầm, có nhiều trường hợp nhà đầu tư trả giá trên trời rồi âm thầm bỏ cọc, làm nhiễu loạn thị trường, đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao tạo ra sốt đất ảo, khiến quá trình giải phóng mặt bằng triển khai dự án gặp nhiều khó khăn… Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để khắc phục tình trạng này.

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) cũng chất vấn Bộ trưởng Trần Hồng Hà về tình trạng "bong bóng" giá bất động sản và vấn đề trốn thuế trong các giao dịch đất đai.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, với đấu giá đất, có cả hiện tượng dìm giá, “quân xanh quân đỏ” và dìm giá cũng nguy hiểm như đẩy giá. Điều đó gây bức xúc dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng thị trường bất động sản, làm thất thoát tài sản của Nhà nước.

Đẩy giá thì làm biến động thị trường, tạo ra giá ảo và làm cho chỉ số đầu vào kinh tế tăng cao, giảm tính hiệu quả. Đẩy giá có thể rút ruột tiền của ngân hàng nếu như tài sản đó là đặt cọc với cái giá không thật. Khi một nền kinh tế mà đất đai đang là đầu vào của mọi dự án đầu tư thì việc đầu tư sẽ không còn hiệu quả.

Trong các chế tài để xử lý tình trạng này, cả về hình sự lẫn chế tài về kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, chế tài về kinh tế quan trọng hơn, để nếu có “động tác này, động tác kia” thì sẽ không còn hiệu quả kinh tế. Bộ trưởng cũng cho rằng, thời gian thẩm định hồ sơ đất chỉ 15 ngày như hiện nay thì không ổn…

Liên quan đến các vấn đề xác định các điều kiện tham gia, trình tự thủ tục đấu giá, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, trình tự thủ tục đấu giá đất không phải bình thường như đấu giá một cái đồng hồ, một cái máy hay là một vật dụng có giá trị…, mà đất đai phải nhìn nhận ở khía cạnh khác, ảnh hưởng của đất đai đến kinh tế - xã hội rất khác nên cần xem xét để quy trình thủ tục đấu giá chặt chẽ hơn. Tiếp nữa, phải bảo vệ những người tham gia đấu giá, vì hiện nay có chuyện gây sức ép, đe dọa và các nơi đấu giá hết sức lộn xộn mất trật tự, có cả chuyện vướng mắc giữa người tham gia với người quản lý đấu giá.

Theo Bộ trưởng, cần phải nghiên cứu xem đấu giá là trực tiếp hay là gián tiếp cho phù hợp với tình hình thực tế. Nên làm thành mấy đợt đấu giá để lựa chọn đúng doanh nghiệp, người mua có năng lực. Ngoài ra cần phải tăng cường kỷ cương đối với doanh nghiệp, cần kiểm tra, thanh tra với các cơ quan có dấu hiệu cung cấp thông tin cho các nhà đấu giá để hưởng lợi phi pháp.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời chất vấn

Hợp đồng “hứa mua, hứa bán” là lách Luật Đất đai

Trả lời chất vấn của đại biểu Trần Hồng Nguyên (Bình Thuận) về giải pháp khắc phục hiện tượng các dự án trong lĩnh vực bất động sản chưa được phép mở bán theo luật định, nhưng một số doanh nghiệp đã tiến hành huy động vốn thông qua ký kết các loại hợp đồng như là hợp đồng hứa mua, hứa bán, hợp đồng góp vốn, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, các hợp đồng hứa mua, hứa bán chính là đang lách Luật Đất đai.

Hiện Luật Đất đai quy định chỉ đưa sản phẩm bất động sản ra thị trường khi đã có quy hoạch, có hạ tầng hay đầu tư xong nền móng… và dự án đó phải trả xong nghĩa vụ tài chính. Việc hợp đồng hứa mua, hứa bán này được áp dụng theo Bộ luật Dân sự, bởi vì Bộ luật Dân sự không cấm những giao dịch hợp đồng. Rủi ro ở đây là sẽ có những nhà đầu tư làm những dự án ma không có quy hoạch, không có phê duyệt, đất chưa chuyển mục đích, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính… nhưng vẫn đưa ra thị trường để thu hút nguồn vốn.

Theo Bộ trưởng, để giải quyết căn cơ vấn đề này phải công khai tất cả quy hoạch. Còn việc thu hút đầu tư sau khi người tham gia biết chắc chắn là sẽ không có rủi ro, dự án là có thật thì những thỏa thuận mang tính chất thỏa thuận dân sự là hoàn toàn có thể. Có thể nghiên cứu trong Bộ luật Dân sự để quy định khi có những loại giao dịch thế này thì cơ quan nhà nước, doanh nghiệp cần phải công khai thông tin thế nào, trách nhiệm đến đâu.

Quan tâm đến tình trạng dự án chậm triển khai ở nhiều địa phương gây lãng phí nguồn lực, đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường về biện pháp giải quyết vấn đề này.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, những năm qua Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các địa phương đã thu hồi các dự án chậm triển khai. Chính phủ cũng đã thành lập ban chỉ đạo về vấn đề này. Đã có hàng nghìn dự án ở các địa phương khác đang có liên quan đến kết luận thanh tra do vi phạm, nhưng trên thực tế chưa giải quyết được. Cũng có nguyên nhân do đầu cơ, doanh nghiệp một lúc nhận nhiều dự án, khu công nghiệp, nhưng năng lực còn hạn chế, nên không triển khai được.

Hiện tại, Bộ trưởng cho biết Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đang tính toán về vấn đề này. Với những doanh nghiệp găm đất để chờ giá lên, không muốn đầu tư dự án thì phải dùng công cụ về thuế. “Công vụ về thuế sẽ làm cho người đang ôm đất sẽ bỏ đất ra. Giá đất đang cao có thể thấp xuống” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói./.