Theo thông tin từ Sở Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), ngay từ đầu năm, các huyện, thành phố đã xây dựng Kế hoạch rà soát, kiểm tra, xử lý các sai phạm về đất đai, trật tự xây dựng năm 2022. Đồng thời, tích cực triển khai tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú, lồng ghép phổ biến, quán triệt luật, các nghị định và các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến luật trong các hội nghị, cuộc họp, tập huấn, nhằm nâng cao tinh thần, trách nhiệm, vai trò trong quản lý, sử dụng đất đai.

Kết quả, từ đầu năm đến nay, đã phát hiện, xử lý vi phạm về đất đai và xây dựng 43 trường hợp, tổng tiền phạt trên 236 triệu đồng. Trong đó, thành phố Sơn La xử lý vi phạm 6 trường hợp với lỗi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất và hủy hoại đất; huyện Mường La kiểm tra phát hiện 2 trường hợp xây dựng công trình trên đất không đúng mục đích; huyện Sốp Cộp kiểm tra phát hiện 2 trường hợp lấn chiếm hành lang an toàn giao thông; huyện Sông Mã 9 trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích và hủy hoại đất…

Quá trình thực hiện còn gặp một số khó khăn, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại một số địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn chưa kịp thời, phải tổ chức vào ban đêm do nhân dân ban ngày đi canh tác, lao động. Một số địa bàn chưa thường xuyên kiểm tra, giám sát nên còn để xảy ra vi phạm chưa được phát hiện, ngăn chặn kịp thời.

Sơn La thành lập các đoàn thanh tra rà soát, xử lý 43 trường hợp vi phạm pháp luật đất đai. Ảnh: TL minh họa

Thời gian tới, để nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai, các huyện, thành phố đang tiếp tục tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn các xã, phường, thị trấn thực hiện tốt quản lý nhà nước về đất đai, trật tự xây dựng. Thành lập Đoàn kiểm tra theo Nghị định số 19/2020/NĐ-CP để phát hiện, kiểm tra, xử lý nghiêm các cán bộ vi phạm trong thi hành xử lý vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng. Tăng cường tuần tra, giám sát nhằm kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về đất đai, trật tự xây dựng, chủ động triển khai các nhiệm vụ thuộc thẩm quyền cấp huyện, xã. Tuyên truyền, vận động nhân dân nghiêm túc chấp hành quy định pháp luật về đất đai, không lấn chiếm, xây dựng vi phạm hành lang an toàn giao thông.

Trước đó, năm 2021, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã công bố kết quả kiểm toán chuyên đề việc chấp hành chính sách pháp luật về đất đai, công tác quản lý thực hiện đầu tư các dự án khu đô thị giai đoạn 2015-2019 tại tỉnh Sơn La.

Theo báo cáo kết quả kiểm toán số 183/BC-KTNN của KTNN, quá trình thực hiện đầu tư các dự án khu đô thị giai đoạn 2015-2019, UBND tỉnh Sơn La chưa kịp thời xử lý đối với một số dự án đã được đăng ký trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm nhưng đã quá 3 năm chưa thực hiện.

Cụ thể, có 43 dự án tại 8 huyện, thành phố được công bố phải thu hồi đất để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất, tuy nhiên đã quá 3 năm vẫn chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Sơn La đã không lập, phê duyệt và tổ chức đấu thầu dự án thuê đất vào mục đích thương mại dịch vụ đối với các khu đất, quỹ đất có giá trị thương mại cao. Đơn cử như các năm 2015, 2016, 2017 không lập; năm 2018 lập 1 dự án; năm 2019 lập 2 dự án.

KTNN cũng chỉ ra việc tỉnh Sơn La phê duyệt giá khởi điểm để đấu giá thấp hơn giá Bảng giá đất của UBND tỉnh tại 2 thửa đất tại Dự án khu dân cư ngã tư Quyết Thắng, bản Buồn, phường Chiềng Cơi, thành phố Sơn La.

Liên quan đến tiền thuê đất lòng hồ thuỷ điện, theo KTNN, UBND tỉnh Sơn La miễn, giảm tiền thuê đất không đúng quy định, cơ sở pháp lý không rõ ràng; phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Sản xuất nông nghiệp, vườn ươm giống cây trồng nông nghiệp của Công ty CP giống cây trồng Sơn La, trong đó áp dụng miễn tiền thuê đất toàn bộ thời hạn thuê đất không đúng quy định; miễn tiền thuê đất đối với diện tích xây dựng trụ sở làm việc của Công ty CP Cao su Sơn La và 2 doanh nghiệp xây dựng trường mầm non không đúng quy định và chưa đảm bảo điều kiện.

Việc phê duyệt phương án và chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không đúng quy định cũng được KTNN nêu ra đối với một số trường hợp, trong đó có nội dung “Dự án Tạo mặt bằng khu trung tâm hành chính và Quảng trường tỉnh Sơn La (dự án BT) chi trả tiền đền bù, giải phóng mặt bằng ngoài phương án được phê duyệt”.

Liên quan đến công tác đầu tư, KTNN cũng chỉ ra việc UBND tỉnh Sơn La đã giao nhiệm vụ chủ trì thẩm định chủ trương đầu tư và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư không phù hợp với chức năng nhiệm vụ.

Cụ thể, tỉnh Sơn La đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì thẩm định chủ trương đầu tư đối với 3/5 dự án giao Sở Xây dựng thẩm định, trình phê duyệt danh mục các dự án có đầu tư xây dựng nhà ở thương mại công bố lựa chọn nhà đầu tư trên địa bàn tỉnh Sơn La năm 2018 không đúng quy định đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Sơn La đã giao nhiệm vụ tổ chức đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở cho Ban quản lý khu vực phát triển đô thị tỉnh Sơn La không phù hợp quy định.

Đặc biệt, theo KTNN, UBND tỉnh Sơn La đã phê duyệt dự án không nằm trong quy hoạch. Tại thời điểm phê duyệt Dự án đối trừ của Dự án Tạo mặt bằng khu trung tâm hành chính và Quảng trường tỉnh Sơn La (dự án BT) không nằm trong quy hoạch xây dựng chung của thành phố Sơn La và chương trình phát triển nhà ở đến năm 2020 được UBND tỉnh phê duyệt.

Trước các vấn đề được nêu trên, KTNN đã có kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị được kiểm toán thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị kiểm toán, trong đó số kiến nghị xử lý tài chính của KTNN đối với niên độ ngân sách 2019 là 61.761 tỷ đồng./.