Tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm ở mức âm. Ảnh: TL

Tăng trưởng tín dụng của một số ngân hàng tiêu biểu trong tháng 01/2024 giảm mạnh hơn diễn biến của toàn ngành như Ngân hàng Vietcombank (-2,3% so với cuối năm 2023), Ngân hàng BIDV (-1,3%) hay Ngân hàng MBBank (-0,7%).

Tăng trưởng tín dụng thấp trong những tháng đầu năm là hiện tượng phổ biến, bình quân tăng trưởng tín dụng trong hai tháng đầu năm của giai đoạn 2013 - 2023 chỉ là 0,56%. Dữ liệu lịch sử cho thấy tăng trưởng tín dụng âm trong hai tháng đầu năm xuất hiện trong các năm 2014 và 2018.

Các chuyên gia phân tích của Chứng khoán Rồng Việt Securities đánh giá: “Dù chưa có số liệu chính thức tính đến cuối tháng 2/2024, chúng tôi cho rằng mức tăng trưởng âm trong hai tháng đầu năm 2024 có vẻ nghiêm trọng hơn vì điều kiện năm nay khác với thời kỳ trước khi Ngân hàng Nhà nước đã giao toàn bộ hạn mức tín dụng ngay từ đầu năm”.

Không chỉ tăng trưởng tín dụng ở mức âm trong hai tháng đầu năm, huy động vốn của nền kinh tế cũng không khả quan. Tăng trưởng huy động vốn tính đến ngày 16/02 ước đạt -1,6% so với cuối năm 2023. Trong đó, huy động vốn bằng đồng Việt Nam giảm 1,25% và bằng đồng USD giảm 5,9%.

Nhìn lại số liệu lịch sử, tăng trưởng huy động vốn các tháng đầu năm có xu hướng chậm lại trong giai đoạn từ 2020 đến nay. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào ước tính đến ngày 16/02/2024 thì hoạt động huy động vốn đầu năm nay cũng kém hơn các năm trước. Điều này cũng phần nào lý giải thanh khoản của hệ thống có dấu hiệu căng thẳng trong giai đoạn đầu năm.

Cụ thể, lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng bình quân trong tháng 2/2024 (tính đến ngày 23/02) là 2,21%/năm, cao hơn tới 1,97 điểm phần trăm so với mức bình quân trong tháng 1/2024. Lãi suất cho vay kỳ hạn 1 tuần cũng ghi nhận diễn biến tương tự.

Đáng chú ý, mức tăng của lãi suất tại các kỳ hạn dài hơn như 2 tuần và 1 tháng ở mức yếu hơn; đặc biệt, lãi suất tại các kỳ hạn 3 - 9 tháng không biến động nhiều, thậm chí giảm nhẹ so với mức bình quân của tháng 1/2024. Bên cạnh đó, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng đang có xu hướng hạ nhiệt dần về cuối tháng.

Song song với diễn biến trên thị trường liên ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước cũng đã kích hoạt trở lại hoạt động bơm tiền qua kênh cầm cố trên thị trường mở với quy mô lớn hơn so với quy mô lẻ tẻ trong tháng trước. Trong tuần trước, Ngân hàng Nhà nước đã chào thầu 31.000 tỷ đồng ở kỳ hạn 7 ngày. Nhưng chỉ có tổng cộng hơn 6.000 tỷ đồng trúng thầu với lãi suất 4,0%/năm, số lượng thành viên tham gia dự thầu và trúng thầu chỉ là một thành viên.

“Diễn biến trên cho thấy có hiện tượng thiếu hụt thanh khoản tại một số ngân hàng trước và sau dịp nghỉ Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng điều này không đáng quan ngại và thanh khoản hệ thống có thể trở lại trạng thái bình thường trong tháng 3/2024”, Chứng khoán Rồng Việt Securities nhận định.