Xem xét giảm thuế 2% giá trị gia tăng. Ảnh: TL

Giảm thuế đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng

Theo tờ trình về dự án Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thời gian qua và đặc biệt là năm 2022, với nhiều giải pháp hỗ trợ về thuế, phí và lệ phí nhằm giảm nghĩa vụ đóng góp của doanh nghiệp, người dân được triển khai thực hiện với giá trị hỗ trợ lớn, phạm vi hỗ trợ rộng, đã góp phần vào những kết quả tích cực trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) cũng như hoạt động của doanh nghiệp, người dân, qua đó đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước (NSNN). Tuy nhiên, việc thực hiện các giải pháp hỗ trợ nêu trên cũng có ảnh hưởng nhất định tới việc triển khai công tác về NSNN.

Chính phủ dự báo tình hình thế giới và trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp hơn; khó khăn thách thức đối với nền kinh tế và hoạt động của doanh nghiệp ngày càng tăng, tạo sức ép lớn đối với ổn định kinh tế vĩ mô, tác động tới phục hồi và phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực.

Để kịp thời ứng phó với diễn biến tình hình KTXH, đồng thời cân nhắc, tính toán phù hợp với điều kiện thực tế, ngoài các giải pháp đã và đang được triển khai thực hiện cho năm 2023 (gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất; giảm tiền thuê đất; giảm thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu; miễn, giảm các khoản thu phí, lệ phí), Chính phủ cho rằng, việc tiếp tục thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) như đã áp dụng năm 2022 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân là cần thiết.

Từ thực tế triển khai giảm thuế GTGT năm 2022, bên cạnh kết quả đạt được, Chính phủ cho biết trong quá trình triển khai thực hiện đã gặp khó khăn cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế khi xác định hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng được giảm thuế. Quy định loại trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 tăng chi phí tuân thủ cho người nộp thuế và chi phí hành thu của cơ quan thuế.

Do vậy, năm 2023 Chính phủ đề xuất giảm 2% mức thuế suất thuế GTGT đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% (còn 8%); giảm 20% mức tỷ lệ % để tính thuế GTGT đối với cơ sở kinh doanh (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh) khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT 10%.

“Thực hiện theo phương án này nhằm đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho NSNN cũng như nền kinh tế” - Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ.

Về tác động chính sách, dự kiến khi áp dụng chính sách này sẽ làm giảm thu NSNN khoảng 5,8 nghìn tỷ/tháng, nếu áp dụng trong 6 tháng cuối năm thì tương đương khoảng 35 nghìn tỷ đồng.

Đề nghị không mở rộng phạm vi áp dụng Nghị quyết

Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (UBTCNS) Nguyễn Vân Chi cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực UBTCNS nhất trí với sự cần thiết ban hành nghị quyết về giảm thuế GTGT để hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân đã gặp rất nhiều khó khăn sau dịch Covid-19 trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng đã bắt đầu thể hiện chiều hướng suy giảm.

Tuy nhiên, trong Thường trực UBTCNS cũng có một số ý kiến băn khoăn về việc tổng kết, đánh giá quá trình thực hiện chính sách giảm thuế GTGT trong năm 2022; về tác động bất lợi cho ngân sách năm 2023…

Vào thời điểm hiện nay, dự kiến thu NSNN năm 2023 sẽ còn gặp nhiều khó khăn, vì vậy, đa số ý kiến trong Thường trực UBTCNS không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng và đề nghị chỉ nên tiếp tục giảm thuế GTGT với phạm vi như đã thực hiện trong năm 2022 theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 (loại trừ một số lĩnh vực không thật sự cần thiết).

Bên cạnh đó, cũng có một số ý kiến trong Thường trực UBTCNS tán thành việc mở rộng phạm vi để áp dụng đối với tất cả các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% như đề nghị của Chính phủ để kích cầu tiêu dùng, góp phần giảm lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Với quan điểm không mở rộng phạm vi áp dụng của Nghị quyết so với năm 2022, Thường trực UBTCNS đề nghị nội dung giảm thuế GTGT của dự thảo nghị quyết về cơ bản lấy theo Nghị quyết số 43/2022/QH15. Để có thể hỗ trợ khu vực doanh nghiệp và người dân trong thời gian sớm nhất và về cơ bản, các văn bản hướng dẫn thực hiện đã có cho năm 2022, Thường trực UBTCNS nhất trí với đề xuất của Chính phủ là nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày ký và được áp dụng hết ngày 31/12/2023.