Áp dụng các giải pháp hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách. Ảnh: TL

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước lũy kế đến ngày 15/6/2023 ước đạt 810,2 nghìn tỷ đồng, bằng 50% dự toán (thu ngân sách trung ương ước đạt 53,3%, thu ngân sách địa phương ước đạt 46,2% dự toán).

Thông tin về số thu do ngành Thuế quản lý, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành cho biết, lũy kế 5 tháng năm 2023, thu ngân sách ước đạt 663.843 tỷ đồng. Số thu này bằng 48,3% so với dự toán pháp lệnh, bằng 96,9% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù thu ngân sách nhà nước vẫn bảo đảm tiến độ dự toán, song đây là mức thu thấp nhất trong vòng 14 năm qua. Nguyên nhân do tình hình khó khăn của nền kinh tế.

Trên thực tế, mặc dù số thu nội địa 5 tháng năm 2023 đạt khá so dự toán, nhưng đang xu hướng giảm. Chẳng hạn, thu tháng 1 đạt 14,7%; tháng 2 đạt 7,7%; tháng 3 đạt 8,9%; tháng 4 đạt 9,9%; ước thực hiện tháng 5 đạt 6,4%. Không kể thuế thu nhập doanh nghiệp, thu cổ tức, lợi nhuận còn lại, thu chênh lệch thu, chi của Ngân hàng Nhà nước, thì số thu nội địa 5 tháng bằng khoảng 97,1% so với cùng kỳ năm 2022. Có 8/20 khoản thu, sắc thuế thu thấp hơn cùng kỳ năm 2022; trong đó thuế bảo vệ môi trường ước bằng 53%; lệ phí trước bạ ước bằng 72,5%; thu tiền sử dụng đất ước bằng 44,6%; thu tiền cho thuê đất, thuê mặt nước ước bằng 48,9%. Về số thu trên địa bàn, có 25/63 địa phương có tiến độ thu đạt thấp (dưới 42%), trong đó có một số địa phương có tiến độ thu rất chậm (dưới 35%).

Về thu thuế xuất, nhập khẩu, theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường, trong tháng 5/2023, thu ngân sách ngành Hải quan đạt 30.054 tỷ đồng, giảm 6,23% so với tháng trước. Số thu lũy kế 5 tháng đạt 152.942 tỷ đồng, bằng 36% dự toán, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước. Lý giải nguyên nhân thu tháng 5/2023 thấp hơn tháng 4/2023, ông Hoàng Việt Cường cho biết, do kim ngạch nhập khẩu có thuế của một số mặt hàng với số thu lớn giảm như ô tô nguyên chiếc các loại, sắt thép, điện thoại và linh kiện.

Bên cạnh đó, kim ngạch nhập khẩu nhóm các mặt hàng nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất như than, hóa chất, nguyên phụ liệu dệt may, linh kiện điện tử... cũng giảm tới 31% so với cùng kỳ năm trước, tương đương giảm hơn 15 nghìn tỷ đồng. Kim ngạch xuất, nhập khẩu các mặt hàng có thuế tiếp tục giảm gây khó khăn cho thu ngân sách của ngành, vì vậy, từ nay đến cuối năm, ngành Hải quan tiếp tục đưa ra các giải pháp để bảo đảm đạt mức dự toán cao nhất.

Thu ngân sách đang có xu hướng giảm liên tiếp, trong khi đó, theo dự báo thời gian tới, công tác thu sẽ có nhiều khó khăn. Ngoài ra, Chính phủ tiếp tục thực hiện các chính sách giảm, giãn thuế, phí, đặc biệt là giảm 2% thuế giá trị gia tăng, giảm thuế trước bạ ô tô..., điều này sẽ tác động đến thu ngân sách. Vì vậy, ngành Hải quan và Thuế đang triển khai nhiều giải pháp.

Ông Hoàng Việt Cường cho hay, ngành Hải quan tiếp tục tạo thuận lợi thương mại cho người dân, doanh nghiệp. Hiện ngành Hải quan đang chỉ đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố phối hợp với hải quan nước lân cận để tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp, người dân trong xuất khẩu trái cây khi đang vào mùa thu hoạch; đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất, nhập khẩu qua tuyến đường biển; tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính...

Còn ngành Thuế tổ chức nhiều hội nghị bàn giải pháp tăng thu ngân sách trên tinh thần rà soát các khoản có thể thu, khoản tiềm năng. Tổng cục Thuế cũng tổ chức công tác thu bằng cách khoán thu đến từng đơn vị; đồng thời bám sát và đánh giá tình hình kinh tế trong nước, thế giới; phân tích, nhận định tác động từ những chính sách tài khóa tiền tệ mà các nước thực hiện đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong nước để nhận diện đúng những rủi ro, kịp thời tham mưu cho Bộ Tài chính, Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu ngân sách nhà nước…

Tại hội nghị giao ban công tác tài chính - ngân sách tháng 5, triển khai nhiệm vụ công tác tài chính - ngân sách tháng 6-2023 do Bộ Tài chính vừa tổ chức, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi yêu cầu các đơn vị quyết tâm phấn đấu, tăng cường áp dụng nhiều giải pháp nhằm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, giải quyết được các trường hợp nợ đọng thuế, bảo đảm thu đạt chỉ tiêu dự toán./.