Vẫn còn nhiều vướng mắc

Báo cáo của Tổ công tác số 5 về tình hình giải ngân vốn đầu tư công tại 8 địa phương cho thấy, tỷ lệ giải ngân đạt được rất thấp.

Cụ thể, 8 địa phương có tỷ lệ giải ngân trong 8 tháng đạt 31,5%, thấp hơn trung bình của cả nước (8 tháng cả nước giải ngân 42,35%). Trong đó, Gia Lai là địa phương luôn có tỷ lệ giải ngân thấp dưới mức bình quân chung của cả nước từ đầu năm tới nay.

Tổ công tác số 5 yêu cầu 8 địa phương đẩy nhanh tiến độ giải ngân những tháng cuối năm.

Tuy nhiên, báo cáo này cũng cho biết, tình hình giải ngân trong tháng 9 tại 8 địa phương này có khả quan hơn. Theo đó, ước giải ngân đến hết tháng 9/2023 của 8 địa phương đạt 49% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong số đó, tỉnh Đắk Nông đạt cao nhất với 62,15% và Kon Tum là tỉnh giải ngân thấp nhất với 37,6%.

Báo cáo của Tổ công tác số 5 cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng lớn đến khả năng giải ngân của các địa phương. Trong đó, vướng mắc cơ bản là về cơ chế chính sách liên quan đến trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hàng năm và thẩm quyền quyết định thời gian bố trí vốn.

Ngoài ra, còn có vướng mắc liên quan đến công tác xác định giá đất để thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng. Thêm vào đó là các trình tự thủ tục cấp phép khai thác đất san lấp theo Luật Khoáng sản năm 2010 đang tạo ra nhiều thủ tục và tốn nhiều thời gian.

Về tổ chức, điều hành, báo cáo của Tổ công tác số 5 cũng cho biết, công tác phân bổ, giao kế hoạch vốn ngân sách trung ương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia giao đang chậm so với thời điểm giao kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025, gây khó khăn cho địa phương trong cân đối xác định nguồn lực đối ứng từ ngân sách địa phương, huy động nguồn lực hợp pháp để thực hiện các chương trình.

Bên cạnh đó là vướng mắc trong thủ tục điều chuyển kế hoạch năm 2023 đối với các dự án trọng điểm, liên vùng sang cho các dự án khác có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn năm 2021 – 2025 của địa phương, do các dự án trọng điểm, liên vùng không có khả năng giải ngân. Cụ thể, Dự án đường Đạo Nghĩa, Quảng Khê giai đoạn 2, tỉnh Đắk Nông nằm trong khu vực quy hoạch thăm dò bô xít; Dự án đường nối từ thị trấn Tân Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận vướng giải phóng mặt bằng.

Các địa phương phải tăng cường đôn đốc và khẩn trương đề xuất giải pháp

Thời gian còn lại của năm không còn nhiều, trong khi nguồn vốn cần giải ngân vẫn còn khá lớn. Do đó, sau khi thực hiện kiểm tra, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng cuối năm 2023, đồng thời thực hiện phân bổ hết 100% kế hoạch vốn được giao.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng yêu cầu các địa phương tăng cường đôn đốc và khẩn trương đề xuất phương án xử lý gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp, báo cáo Chính phủ tại các phiên họp Chính phủ thường kỳ hàng tháng.

Đối với các vướng mắc liên quan tới Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội (kéo dài thời gian giải ngân), Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, trước mắt, các địa phương cần đẩy mạnh giải ngân tối đa như đã cam kết (trong quá trình xây dựng danh mục sử dụng nguồn vốn này). Đồng thời, đề xuất phương án điều hòa linh hoạt giữa các nguồn vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội và kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Đối với các vướng mắc liên quan đến công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, ngày 6/5/2023, Chính phủ đã có Nghị quyết số 73/NQ-CP về việc ủy quyền quyết định giá đất cụ thể, theo đó UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ quy định và tình hình thực tế để ủy quyền cho UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể (để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất).

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh, các cấp chính quyền tại các địa phương phải quyết liệt hơn nữa trong chỉ đạo, sát sao, tổ chức thực hiện, bám sát tiến độ từng dự án cụ thể theo tuần mới có thể đạt được mục tiêu Chính phủ giao./.