Tình trạng mua bán hóa đơn còn diễn ra phức tạp

Ngày 24/1/2025, Tổng cục Thuế ban hành Công văn số 445/TCT-TTKT chỉ đạo cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Cục Thuế doanh nghiệp lớn về công tác tăng cường phòng chống gian lận hóa đơn và kỷ luật, kỷ cương trong công tác quản lý hóa đơn.

Nội dung Công văn số 445/TCT-TTKT chỉ rõ: Thời gian qua, Tổng cục Thuế luôn quan tâm chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ trong công tác quản lý hóa đơn. Tuy nhiên, việc mua bán hóa đơn còn diễn ra phức tạp, cơ quan chức năng đã phát hiện xử lý một số vụ vi phạm về mua bán hóa đơn khống, hóa đơn không hợp pháp để thu lợi bất chính, trốn thuế, chiếm đoạt số tiền thuế của nhà nước.

Những nguyên nhân được cơ quan thuế nhận diện và đưa vào diện theo dõi, giám sát đặc biệt đó là do người nộp thuế (NNT) cố ý vi phạm, thực hiện hành vi thành lập doanh nghiệp (DN) với mục đích chính là mua, bán hóa đơn không hợp pháp để thu lợi bất chính; nguyên nhân từ công tác quản lý DN, quản lý hóa đơn của một bộ phận công chức thuế.

Để tiếp tục đấu tranh, phòng ngừa gian lận về hành vi mua, bán trái phép hóa đơn, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong quản lý hóa đơn, Tổng cục Thuế tiếp tục triển khai nhiều giải pháp phối hợp với các cơ quan chức năng kiên quyết đấu tranh để phòng chống và phối hợp với cơ quan công an truy tố đối với những tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm.

Đối với cơ quan thuế các cấp, Tổng cục Thuế yêu cầu các cục thuế tiếp tục thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế về quản lý hóa đơn, chống gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát, đối chiếu hóa đơn; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công chức trong thực thi công vụ...

Cần sự chung tay của người nộp thuế

Trước đó, ngày 30/12/2024, Tổng cục Thuế đã có “Thư ngỏ” gửi NNT và đề nghị NNT kiên quyết nói không với mua, bán, sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) không hợp pháp dưới mọi hình thức để chung tay xây dựng môi trường kinh doanh đúng pháp luật.

Với mục tiêu “Lấy người nộp thuế là trung tâm phục vụ”, ngành Thuế đã và đang nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số theo Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ.

Cơ quan thuế và cơ quan công an kiểm tra tang vật đối tượng vi phạm về thuế. Ảnh tư liệu

Theo đó, ngày 21/4/2022, Tổng cục Thuế đã tổ chức công bố hệ thống HĐĐT toàn quốc như một cam kết tích cực đồng hành cùng NNT trong hành trình chuyển đổi số, góp phần cùng ngành Tài chính và Chính phủ đạt được các mục tiêu quốc gia về chuyển đổi số, cải thiện môi trường kinh doanh.

Thành công trong triển khai hệ thống HĐĐT đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, giảm chi phí xã hội, tăng thu cho NSNN, được cộng đồng DN, NNT đồng tình ủng hộ và an tâm sử dụng. Tuy nhiên, một bộ phận cá nhân, DN với ý thức chấp hành pháp luật thuế chưa cao đã cố tình phát hành, mua bán, sử dụng HĐĐT nhằm thu lợi bất chính, chiếm đoạt tiền thuế, NSNN.

Nhằm kịp thời phát hiện và ngăn chặn mua bán hóa đơn, ngành Thuế đã triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý HĐĐT” nhằm khoanh vùng rủi ro về HĐĐT và xác định mối liên hệ giữa người mua và người bán hóa đơn trên phạm vi toàn quốc, đồng thời tăng cường công tác phối hợp, cơ quan thuế các cấp đã nhận được sự giúp đỡ của các cơ quan, ban, ngành đặc biệt là cơ quan công an để nâng cao công tác phòng, chống hành vi gian lận trong việc mua, bán, sử dụng HĐĐT nhằm hợp thức các khoản chi, ghi tăng chi phí, giảm lợi nhuận, trốn tránh thuế thu nhập DN, chiếm đoạt tiền hoàn thuế, trốn thuế, giảm nghĩa vụ với NSNN.

Thời gian qua, Tổng cục Thuế đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an khởi tố nhiều vụ án, bắt giữ nhiều đối tượng có hành vi “mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp NSNN” theo Điều 203 - Bộ Luật hình sự.

Mọi hành vi vi phạm, gian lận trong việc phát hành, sử dụng HĐĐT không hợp pháp đều được lưu vết trên hệ thống thông tin ngành Thuế và sẽ được rà soát, phân tích để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Để góp phần tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch trong việc thực hiện nghĩa vụ với NSNN và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế, Tổng cục Thuế đề nghị NNT khi mua, bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ phải sử dụng hóa đơn theo đúng thực tế phát sinh được quy định, không mua bán HĐĐT và kịp thời cung cấp thông tin các đối tượng rao bán HĐĐT cho cơ quan thuế và cơ quan công an nơi gần nhất hoặc theo đường dây nóng được đăng tải trên website của cơ quan thuế và cơ quan công an các địa phương để xử lý theo quy định của pháp luật.

Những thông tin do NNT cung cấp sẽ được bảo mật và đảm bảo xử lý nghiêm minh, ngăn chặn các hành vi có thể gây thiệt hại cho xã hội. Khi sử dụng hóa đơn, NNT cần thường xuyên truy cập vào trang https://hoadondientu.gdt.gov.vn của Tổng cục Thuế để tra cứu, đối soát với nội dung được ghi trên hóa đơn.

Trường hợp NNT phát hiện không mua hàng hóa, dịch vụ nhưng vẫn nhận được HĐĐT gửi đến từ người bán thì đề nghị liên hệ ngay với người bán hoặc cơ quan quản lý thuế để xử lý kịp thời, tránh sự lợi dụng của các DN, tổ chức, cá nhân phát hành hóa đơn không hợp pháp./.