Nghị định số 03/2025/NĐ-CP đã quy định rõ 5 hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà, đất gồm: giữ lại tiếp tục sử dụng; thu hồi; điều chuyển; chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý; tạm giữ lại tiếp tục sử dụng.

5 hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà đất

Thông tin tại Hội nghị triển khai một số quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (TSC) (sửa đổi, bổ sung) và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan được Bộ Tài chính tổ chức vào ngày 14/1/2025, ông Nguyễn Tân Thịnh – Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, căn cứ Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng TSC vừa được Quốc hội thông qua; căn cứ tính chất, đặc điểm quản lý nhà, đất và thực tế triển khai thực hiện thời gian qua…, Nghị định số 03 của Chính phủ đã quy định 5 hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà đất của cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Chính thức quy định 5 hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà đất. Ảnh minh họa.

Nghị định của Chính phủ quy định việc thu hồi áp dụng trong các trường hợp: Nhà, đất không sử dụng liên tục quá 12 tháng, trừ trường hợp đang triển khai thủ tục để thực hiện dự án đầu tư theo quy định của pháp luật mà không thuộc trường hợp thu hồi theo quy định của pháp luật về đất đai.

Tặng cho, góp vốn, cho mượn, cho thuê, liên doanh, liên kết, sử dụng nhà, đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự không đúng quy định, trừ nhà, đất thuộc vụ việc đã được Tòa án nhân dân có thẩm quyền thụ lý.

Nhà, đất sử dụng không hiệu quả hoặc giảm nhu cầu sử dụng do thay đổi tổ chức bộ máy, thay đổi chức năng, nhiệm vụ.

UBND cấp tỉnh (nơi có nhà, đất) ban hành Quyết định thu hồi nhà, đất do các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc trung ương và địa phương quản lý (bao gồm cả nhà, đất của địa phương khác trên địa bàn) sau khi cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt phương án thu hồi.

Trường hợp điều chuyển nhà, đất sang doanh nghiệp thì chỉ điều chuyển sang doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ để làm văn phòng làm việc. Không điều chuyển nhà, đất sang doanh nghiệp để sử dụng vào mục đích xây dựng nhà ở, kinh doanh bất động sản hoặc sử dụng nhà, đất đã tiếp nhận điều chuyển để sử dụng vào mục đích xây dựng nhà ở, kinh doanh bất động sản hoặc các mục đích khác (không phải để làm văn phòng làm việc).

Việc chuyển giao nhà, đất về địa phương quản lý, xử lý được thực hiện trong các trường hợp: Nhà, đất đã được giao, bố trí làm nhà ở không đúng thẩm quyền trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành có khuôn viên độc lập hoặc có thể tách biệt khỏi khuôn viên cơ sở nhà, đất, có lối đi riêng mà cơ quan, tổ chức, đơn vị không còn nhu cầu sử dụng; nhà, đất không thuộc trường hợp quy định tại điểm a nêu trên mà cơ quan, tổ chức, đơn vị không còn nhu cầu sử dụng.

Ảnh minh họa

Quy định rõ thẩm quyền phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất

Ngoài việc đưa ra 5 hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà đất, Nghị định số 03 cũng quy định rõ thẩm quyền phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất điều chuyển từ các bộ, cơ quan trung ương, địa phương sang Bộ Quốc phòng, Bộ Công an mà đất đó chưa có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh trên cơ sở đề nghị của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có liên quan.

Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với nhà, đất thực hiện điều chuyển giữa các bộ, cơ quan trung ương, giữa trung ương và địa phương, giữa các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, trừ các trường hợp điều chuyển quy định tại khoản 1 nêu trên.

Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan trung ương phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với nhà, đất do cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý, trừ các trường hợp quy định tại khoản 1, khoản 2 nêu trên.

UBND cấp tỉnh phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với nhà, đất của cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc địa phương quản lý (bao gồm nhà, đất của cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của địa phương đó trên địa bàn địa phương khác), trừ các trường hợp quy định tại khoản 1, khoản 2 nêu trên.

Theo ông Nguyễn Tân Thịnh việc thực hiện sắp xếp lại, xử lý nhà, đất nhằm hướng đến mục tiêu: Chấn chỉnh và duy trì việc quản lý, sử dụng nhà, đất đảm bảo thực hiện theo đúng quy định. Khắc phục triệt để tình trạng sử dụng đất lãng phí làm thất thoát TSC; khai thác nguồn lực tài chính từ nhà, đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thúc đẩy chỉnh trang phát triển đô thị theo hướng văn minh, hiện đại, bền vững. Do đó, với các quy định chặt chẽ tại Nghị định số 03 được kỳ vọng sẽ giúp hiện thực hóa mục tiêu này trong thời gian sớm nhất.