Nỗ lực đưa nguồn vốn đầu tư công phục hồi nền kinh tế

Có thể thấy, chưa năm nào Chính phủ lại ra nhiều nghị quyết, công điện, chỉ thị cùng nhiều văn bản để thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công như năm 2022 (3 nghị quyết chuyên đề về giải ngân vốn đầu tư công năm 2022, 5 công điện, 1 chỉ thị).

Đồng thời, 6 Tổ công tác của Chính phủ để kiểm tra, đôn đốc tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 cũng được thành lập từ rất sớm. Hay tại các cuộc họp của Chính phủ với các bộ, ngành, địa phương, người đứng đầu Chính phủ luôn nhấn mạnh không để tình trạng “đầu năm thong thả, cuối năm gấp rút” trong giải ngân vốn đầu tư công.

Đầu tư xây dựng đường giao thông tại tỉnh Hà Giang. Ảnh: Đức Minh

Không chỉ dừng lại ở đó, đã rất nhiều lần người đứng đầu Chính phủ đã dành những ngày nghỉ cuối tuần đến kiểm tra các dự án, công trình đang có tiến độ giải ngân chậm để đôn đốc và tìm cách tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc mà dự án, công trình đó đang gặp phải. Điều này cho thấy, Chính phủ rất coi trọng công tác giải ngân vốn đầu tư công và rất “sốt sắng” cho nhiệm vụ này.

Đặc biệt, cuối năm 2022, trong chuyến thăm và làm việc với TP. Hồ Chí Minh - “đầu tàu” kinh tế của cả nước, nhưng lại đang có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư rất thấp, người đứng đầu Chính phủ đã yêu cầu địa phương cần quyết liệt thực hiện các giải pháp đã đề ra, đồng thời nhấn mạnh “Chính phủ sẽ tiếp tục đồng hành với TP. Hồ Chí Minh để tháo gỡ khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công, cùng thành phố đưa nguồn lực này vào phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố cũng như cả nước”…

Đối với 6 Tổ công tác do 4 Phó Thủ tướng Chính phủ và 2 tư lệnh ngành (Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư) làm tổ trưởng cũng thường xuyên có những cuộc họp trực tuyến, họp trực tiếp với các bộ, ngành, địa phương được phân công theo dõi để kịp thời nắm bắt những khó khăn và đôn đốc tiến độ giải ngân.

Với vai trò được giao là Tổ trưởng Tổ công tác số 6 của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc từng nhiều lần nhấn mạnh, giải ngân vốn đầu tư công có vai trò quan trọng, là dòng "vốn mồi" dẫn dắt, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Theo đó, Bộ trưởng cũng nhắc nhở lãnh đạo các địa phương cần quan tâm đến công tác này, cần bám sát hiện trường, giải quyết ngay các nút thắt, đôn đốc chủ đầu tư thi công các công trình, dự án... để hoàn thành theo đúng tiến độ đề ra.

Tỷ lệ giải ngân đạt thấp

Năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tiếp tục tạo nền tảng để cả nước thực hiện các mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2021 - 2025. Do đó, công tác giải ngân vốn đầu tư công càng trở nên vô cùng quan trọng để đưa nguồn vốn vào trong xã hội, tạo động lực phát triển mới cho đất nước, tuy nhiên, việc thực hiện vẫn chưa đồng đều.

Theo đó, ở bộ, ngành nào, địa phương nào có sự quyết tâm vào cuộc của các cấp lãnh đạo thì ở đó có kết quả tốt. Ngược lại, vẫn còn nhiều bộ, ngành, nhiều địa phương chưa đáp ứng được kỳ vọng của lãnh đạo Chính phủ, còn có tâm lý e ngại, sợ mắc sai phạm trong thực hiện, chưa “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, vì lợi ích đất nước, lợi ích nhân dân”. Vì thế, mặc dù có sự quyết tâm ngay từ đầu năm của cả hệ thống chính trị, nhưng tỷ lệ giải ngân năm 2022 vẫn chưa đạt như kỳ vọng.

Công chức Kho bạc Nhà nước tỉnh Bắc Giang đang thực hiện đối chiếu số liệu thanh toán vốn ngân sách với khách hàng. Ảnh: H.T

Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, ước thanh toán từ đầu năm đến 31/1/2023 là 539.276,51 tỷ đồng, đạt 80,63% kế hoạch, đạt 92,97% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2021 đạt 78,08% kế hoạch và đạt 95,11% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Năm 2023, Quốc hội đã thông qua kế hoạch đầu tư công năm với tổng số vốn trên 700 nghìn tỷ đồng. Đây là tổng mức đầu tư rất lớn, tăng khoảng 140 nghìn tỷ đồng (tăng khoảng 25%) so với kế hoạch năm 2022 và tăng khoảng 260 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch năm 2021.

Năm 2023 cũng là năm phải giải ngân toàn bộ số vốn còn lại thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Như vậy có thể thấy, khối lượng vốn cần giải ngân trong năm 2023 rất lớn.

Nhưng với sự cam kết của Chính phủ: “Ai sai thì xử lý, ai làm tốt phải bảo vệ, ủng hộ; xử lý người làm sai để bảo vệ người làm đúng” và “Chính phủ, các bộ, ngành cùng làm, cùng chung tay tháo gỡ những vướng mắc” cho thấy Chính phủ đã rất nỗ lực cho nhiệm vụ này. Có thể năm 2022, kết quả giải ngân vốn đầu tư công không được như mong đợi, nhưng đây chính là nguồn động viên to lớn để các bộ, ban, ngành, địa phương lấy làm động lực cho các năm sau để việc giải ngân vốn đầu tư công không còn là “nỗi trăn trở” mỗi khi nhắc đến./.