Quản lý thuế thương mại điện tử hiệu quả nhờ tích cực chuyển đổi số

Trả lời phỏng vấn phóng viên TBTCVN, GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, bằng những động thái quyết liệt như: Tích cực chuyển đổi số, hoàn thiện hành lang pháp lý đã bước đầu mang lại kết quả quan trọng trong quản lý thuế thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số. Điều này cũng cho thấy, chúng ta đã nắm bắt được xu hướng phát triển của cuộc cách mạng về công nghệ.

PV: Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp, chúng ta đã đạt được những kết quả khá tích cực trong công tác quản lý thuế hoạt động thương mại điện tử (TMĐT). Từ góc độ chuyên gia ông đánh giá ra sao về những nỗ lực của ngành Thuế?

Quản lý thuế thương mại điện tử gặt hái thành công nhờ chuyển đổi số
GS.TS Hoàng Văn Cường

GS.TS Hoàng Văn Cường: Hoạt động kinh doanh TMĐT đang đặt ra thách thức rất lớn cho công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý thuế nói riêng. Đây không chỉ là thách thức với riêng Việt Nam mà với cả các nước phát triển trên thế giới. Nhiều nước trên thế giới đang rất lúng túng trong việc quản lý thu thuế hoạt động TMĐT, đặc biệt là vấn đề kinh doanh xuyên biên giới; còn thất thu thuế rất lớn từ hoạt động kinh doanh này.

Tuy vậy, chúng ta nhìn thấy bước đầu Việt Nam đã đạt được những thành công trong công tác quản lý thuế TMĐT. Kết quả đạt được là rất tích cực. Tôi cho rằng, tiền đề để đạt thành công nêu trên là nhờ ngành Thuế đã tích cực chuyển đổi số. Đây là sự nỗ lực rất lớn của ngành Thuế Việt Nam.

Việt Nam là một trong 4 nước đi đầu trong khu vực Đông Nam Á khẳng định quyền quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Điều này một lần nữa cho thấy, chúng ta đã bắt kịp được xu hướng phát triển của loại hình kinh doanh của cuộc cách mạng công nghệ này.

PV: Ông có thể chia sẻ về những kinh nghiệm mà quốc tế đã áp dụng và chúng ta cần có giải pháp gì để quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh này?

GS.TS Hoàng Văn Cường: Nhiều nước quản lý rất sớm TMĐT nói chung và quản lý thuế nói riêng.

Về giải pháp, thứ nhất chúng ta phải củng cố được nền tảng pháp lý để đảm bảo đầy đủ các cơ sở thực hiện các biện pháp quản lý.

Thứ hai, trong giao dịch hàng hóa thông thường, đối tượng người nộp thuế (NNT), người chịu thuế có hiện diện ở tại nơi quản lý thuế, nhưng trên không gian mạng, đặc biệt là xuyên biên giới thì những NNT không hiện diện vật lý tại nơi quản lý thuế, cho nên việc quản lý ở đây không phải quản lý con người tham gia vào giao dịch mà là quản lý hoạt động kinh tế. Do vậy, cần phải có khuôn khổ pháp lý để thực thi công tác quản lý đảm bảo sự đồng bộ giữa pháp luật trong nước và đặc biệt đảm bảo yếu tố quốc tế.

Quản lý thuế thương mại điện tử gặt hái thành công nhờ chuyển đổi số
Nguồn: Tổng cục Thuế. Đồ họa: Văn Chung

Đồng thời, phải sử dụng các công cụ để thu thập thông tin trên nền tảng số. Chúng ta đang thực hiện khá tốt yếu tố này. Thu thập thông tin trên nền tảng số có rất nhiều công cụ, song hiện nay đang rất phổ biến là sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý nhanh, xử lý nhanh. Qua đó phân tích, biết được toàn bộ ai đang tham gia vào giao dịch hoặc sử dụng phân tích mảng dữ liệu lớn Big Data nhằm tìm ra các hành vi giao dịch và đối tượng giao dịch để theo dõi, quản lý.

Thứ ba, công tác thiết lập tổ chức, phải có con người thực thi. Trước đây, quản lý thuế thường sử dụng bộ máy con người như thanh tra quản lý, kê khai trực tiếp thì bây giờ chuyển sang bộ phận ngồi quản lý thông qua hệ thống điện tử.

Bộ máy điện tử này không dừng lại là cơ quan thuế mà phải được hợp tác rất chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các cơ quan khác như ngành Công thương, ngành Thông tin truyền thông hay ngành Ngân hàng… Bộ máy phải được liên thông với nhau để tạo ra được một cơ quan có trách nhiệm kiểm soát và thực thi các biện pháp quản lý.

Bắt kịp xu hướng phát triển

Việt Nam là một trong 4 nước đi đầu trong khu vực Đông Nam Á khẳng định quyền quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Điều này một lần nữa cho thấy, chúng ta đã bắt kịp được xu hướng phát triển của loại hình kinh doanh của cuộc cách mạng công nghệ này. - GS.TS Hoàng Văn Cường.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, sử dụng công cụ liên kết quốc tế là yếu tố rất quan trọng để quản lý được tất cả các hoạt động kinh doanh, dù chủ thế đó ở trong nước hay nước ngoài cũng có thể quản lý thu thuế được.

PV: Ông có đề xuất gì về việc sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật thuế, pháp luật chuyên ngành liên quan để đáp ứng yêu cầu quản lý thuế đối với TMĐT trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển như vũ bão hiện nay?

GS.TS Hoàng Văn Cường: Về mặt khuôn khổ pháp luật thì cơ bản chúng ta đã hoàn thiện. Tuy nhiên, cách mạng công nghiệp 4.0 liên tục thay đổi, tạo ra nhiều hành vi, nhiều hoạt động rất mới thay đổi liên tục. Chính vì vậy, rất cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện về khuôn khổ pháp luật. Trước hết là pháp luật liên quan đến đối tượng mà chúng ta phải điều chỉnh ở đây là đối tượng nào phải chịu thuế khi diễn ra các giao dịch ở trên mạng.

Tôi cho rằng, khung khổ pháp luật cần phải có độ phổ quát cao hơn. Ví như hiện nay, chúng ta thu thuế thông qua hành vi dòng tiền, nhưng có thể người ta không dùng tiền Việt Nam để thanh toán mà dùng các đồng tiền số, mà chúng ta hiện nay thì chưa thừa nhận đồng tiền số và trên thực tế hiện đang diễn ra.

Vấn đề đặt ra thứ hai là, khi thu thuế trên nền tảng số thì làm thế nào để thu đúng đối tượng, tránh tình trạng trốn thuế, mất bình đẳng, mất cạnh tranh. Điều này không chỉ làm mất nguồn thu về cho Nhà nước mà còn mất bình đẳng giữa những người kinh doanh ở những lĩnh vực khác. Đơn cử, người kinh doanh thông thường thì nộp thuế đầy đủ, còn kinh doanh qua mạng, nền tảng số lại trốn thuế.

Tất cả những vấn đề nêu trên đòi hỏi phải có khuôn khổ pháp luật thực sự đồng bộ, để cho tất cả các bên khi tham gia vào trong môi trường giao dịch trên mạng đều chịu một sự điều tiết chung mới có thể quản lý một cách hiệu quả.

PV: Xin cảm ơn ông!

Văn Tuấn

Tin cùng chuyên mục

Nhiều quy định mới về trình tự, thủ tục đấu giá tài sản

Nhiều quy định mới về trình tự, thủ tục đấu giá tài sản

Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi, việc sửa đổi Luật về đấu giá tài sản là một bước hoàn thiện về thể chế nhằm bảo đảm cho hoạt động đấu giá phát triển ổn định, bền vững, phòng, chống tiêu cực trong hoạt động đấu giá.
Phát huy nguồn lực từ đất công cho phát triển kinh tế - xã hội

Phát huy nguồn lực từ đất công cho phát triển kinh tế - xã hội

Bộ Tài chính lưu ý các bộ, ngành, địa phương một số quy định liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài sản công tại Luật Đất đai năm 2024 nhằm giúp các quy định này được thực hiện thông suốt, hiệu quả ngay từ khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8 tới đây.
Sửa đổi hướng dẫn giao dịch điện tử lĩnh vực thuế

Sửa đổi hướng dẫn giao dịch điện tử lĩnh vực thuế

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 46/2024/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 19/2021/TT-BTC hướng dẫn giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế.
Hướng dẫn xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2025

Hướng dẫn xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2025

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 49/2024/TT-BTC quy định về hướng dẫn xây dựng dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2025 và kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 3 năm 2025 - 2027.
Khai thác hiệu quả tài sản công giúp phát huy nguồn lực cho nền kinh tế

Khai thác hiệu quả tài sản công giúp phát huy nguồn lực cho nền kinh tế

Trong 6 tháng đầu năm, công tác quản lý, sử dụng tài sản công (TSC) của cả nước đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần quản lý, khai thác hiệu quả nguồn lực của loại tài sản này, giúp nâng cao hiệu quả của việc khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nền kinh tế.

Tin khác

6 tháng cuối năm, điều hành thu, chi ngân sách linh hoạt, chặt chẽ, chủ động

6 tháng cuối năm, điều hành thu, chi ngân sách linh hoạt, chặt chẽ, chủ động

Để đảm bảo nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, các sở tài chính địa phương đều khẳng định, trong 6 tháng cuối năm quyết tâm triển khai các biện pháp điều hành thu, chi ngân sách linh hoạt, chặt chẽ, chủ động, bám sát dự toán.
Ngành Thuế: 54 địa phương có tăng trưởng thu so với cùng kỳ

Ngành Thuế: 54 địa phương có tăng trưởng thu so với cùng kỳ

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh, trong 6 tháng đầu năm, tổng số thu ngân sách do cơ quan Thuế quản lý đạt 865.350 tỷ đồng, bằng 58,2% dự toán, tăng 15,3% so với cùng kỳ.
Đốc thúc tăng tốc giải ngân các dự án đầu tư công

Đốc thúc tăng tốc giải ngân các dự án đầu tư công

Giải ngân vốn đầu tư công của cả nước đang có dấu hiệu chậm lại, trong khi mục tiêu Chính phủ đặt ra là phải giải ngân được trên 95% kế hoạch vốn năm 2024. Đây là thách thức lớn cho những tháng còn lại của năm. Sốt ruột trước tiến độ giải ngân “rùa bò” hiện nay, Thủ tướng Chính phủ vừa “nhắc nhở” các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện các giải pháp để nâng cao tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.
Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh: Thu ngân sách 6 tháng đầu năm tăng 25,6%

Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh: Thu ngân sách 6 tháng đầu năm tăng 25,6%

Để hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách năm 2024 ở mức cao nhất, trong 6 tháng cuối năm, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh sẽ triển khai nhiều nhóm giải pháp thu thường xuyên, trong đó đặc biệt chú ý đến công tác hỗ trợ doanh nghiệp và khai thác tốt các nguồn thu còn dư địa, cụ thể như nguồn thu từ đất.
36 khoản phí, lệ phí tiếp tục được giảm từ 10 - 50%

36 khoản phí, lệ phí tiếp tục được giảm từ 10 - 50%

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 43/TT-BTC ngày 28/6/2024 quy định mức thu một số khoản phí, lệ phí nhằm tiếp tục tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2024

Tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2024

Tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV vừa được Quốc hội thông qua vào phiên bế mạc, Quốc hội đã quyết định tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với một số nhóm hàng hoá, dịch vụ đến hết năm 2024.
Sửa đổi đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Sửa đổi đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Theo Bộ Tài chính, dự thảo Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt đã có nhiều sửa đổi về đối tượng chịu thuế.
Công khai giải ngân các công trình, dự án quan trọng quốc gia

Công khai giải ngân các công trình, dự án quan trọng quốc gia

Bộ Tài chính vừa có văn bản số 6503/BT-ĐT công khai giải ngân các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải, dự án giao thông liên vùng do địa phương quản lý, các dự án sạt lở sông biển sử dụng dự phòng ngân sách trung ương (NSTW) năm 2023.
Thu về 4.100 tỷ đồng tiền công đức trong năm 2023

Thu về 4.100 tỷ đồng tiền công đức trong năm 2023

Bộ Tài chính vừa có báo cáo kết quả kiểm tra tổng thể việc quản lý tiền công đức, tài trợ tại các di tích lịch sử - văn hóa trên phạm vi toàn quốc năm 2023.
Quảng Ninh: Giải ngân hơn 2.350 tỷ đồng vốn đầu tư công năm 2024

Quảng Ninh: Giải ngân hơn 2.350 tỷ đồng vốn đầu tư công năm 2024

Tính đến ngày 14/6/2024, tỉnh Quảng Ninh đã giải ngân 2.351 tỷ đồng vốn đầu tư công, bằng 15,5% kế hoạch vốn (15.130 tỷ đồng), dự kiến giải ngân đến hết 6 tháng đầu năm 2024 đạt 30,8%.
Xem thêm
Phiên bản di động