Quản lý thuế thương mại điện tử hiệu quả nhờ tích cực chuyển đổi số

Trả lời phỏng vấn phóng viên TBTCVN, GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, bằng những động thái quyết liệt như: Tích cực chuyển đổi số, hoàn thiện hành lang pháp lý đã bước đầu mang lại kết quả quan trọng trong quản lý thuế thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số. Điều này cũng cho thấy, chúng ta đã nắm bắt được xu hướng phát triển của cuộc cách mạng về công nghệ.

PV: Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp, chúng ta đã đạt được những kết quả khá tích cực trong công tác quản lý thuế hoạt động thương mại điện tử (TMĐT). Từ góc độ chuyên gia ông đánh giá ra sao về những nỗ lực của ngành Thuế?

Quản lý thuế thương mại điện tử gặt hái thành công nhờ chuyển đổi số
GS.TS Hoàng Văn Cường

GS.TS Hoàng Văn Cường: Hoạt động kinh doanh TMĐT đang đặt ra thách thức rất lớn cho công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý thuế nói riêng. Đây không chỉ là thách thức với riêng Việt Nam mà với cả các nước phát triển trên thế giới. Nhiều nước trên thế giới đang rất lúng túng trong việc quản lý thu thuế hoạt động TMĐT, đặc biệt là vấn đề kinh doanh xuyên biên giới; còn thất thu thuế rất lớn từ hoạt động kinh doanh này.

Tuy vậy, chúng ta nhìn thấy bước đầu Việt Nam đã đạt được những thành công trong công tác quản lý thuế TMĐT. Kết quả đạt được là rất tích cực. Tôi cho rằng, tiền đề để đạt thành công nêu trên là nhờ ngành Thuế đã tích cực chuyển đổi số. Đây là sự nỗ lực rất lớn của ngành Thuế Việt Nam.

Việt Nam là một trong 4 nước đi đầu trong khu vực Đông Nam Á khẳng định quyền quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Điều này một lần nữa cho thấy, chúng ta đã bắt kịp được xu hướng phát triển của loại hình kinh doanh của cuộc cách mạng công nghệ này.

PV: Ông có thể chia sẻ về những kinh nghiệm mà quốc tế đã áp dụng và chúng ta cần có giải pháp gì để quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh này?

GS.TS Hoàng Văn Cường: Nhiều nước quản lý rất sớm TMĐT nói chung và quản lý thuế nói riêng.

Về giải pháp, thứ nhất chúng ta phải củng cố được nền tảng pháp lý để đảm bảo đầy đủ các cơ sở thực hiện các biện pháp quản lý.

Thứ hai, trong giao dịch hàng hóa thông thường, đối tượng người nộp thuế (NNT), người chịu thuế có hiện diện ở tại nơi quản lý thuế, nhưng trên không gian mạng, đặc biệt là xuyên biên giới thì những NNT không hiện diện vật lý tại nơi quản lý thuế, cho nên việc quản lý ở đây không phải quản lý con người tham gia vào giao dịch mà là quản lý hoạt động kinh tế. Do vậy, cần phải có khuôn khổ pháp lý để thực thi công tác quản lý đảm bảo sự đồng bộ giữa pháp luật trong nước và đặc biệt đảm bảo yếu tố quốc tế.

Quản lý thuế thương mại điện tử gặt hái thành công nhờ chuyển đổi số
Nguồn: Tổng cục Thuế. Đồ họa: Văn Chung

Đồng thời, phải sử dụng các công cụ để thu thập thông tin trên nền tảng số. Chúng ta đang thực hiện khá tốt yếu tố này. Thu thập thông tin trên nền tảng số có rất nhiều công cụ, song hiện nay đang rất phổ biến là sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý nhanh, xử lý nhanh. Qua đó phân tích, biết được toàn bộ ai đang tham gia vào giao dịch hoặc sử dụng phân tích mảng dữ liệu lớn Big Data nhằm tìm ra các hành vi giao dịch và đối tượng giao dịch để theo dõi, quản lý.

Thứ ba, công tác thiết lập tổ chức, phải có con người thực thi. Trước đây, quản lý thuế thường sử dụng bộ máy con người như thanh tra quản lý, kê khai trực tiếp thì bây giờ chuyển sang bộ phận ngồi quản lý thông qua hệ thống điện tử.

Bộ máy điện tử này không dừng lại là cơ quan thuế mà phải được hợp tác rất chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các cơ quan khác như ngành Công thương, ngành Thông tin truyền thông hay ngành Ngân hàng… Bộ máy phải được liên thông với nhau để tạo ra được một cơ quan có trách nhiệm kiểm soát và thực thi các biện pháp quản lý.

Bắt kịp xu hướng phát triển

Việt Nam là một trong 4 nước đi đầu trong khu vực Đông Nam Á khẳng định quyền quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Điều này một lần nữa cho thấy, chúng ta đã bắt kịp được xu hướng phát triển của loại hình kinh doanh của cuộc cách mạng công nghệ này. - GS.TS Hoàng Văn Cường.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, sử dụng công cụ liên kết quốc tế là yếu tố rất quan trọng để quản lý được tất cả các hoạt động kinh doanh, dù chủ thế đó ở trong nước hay nước ngoài cũng có thể quản lý thu thuế được.

PV: Ông có đề xuất gì về việc sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật thuế, pháp luật chuyên ngành liên quan để đáp ứng yêu cầu quản lý thuế đối với TMĐT trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển như vũ bão hiện nay?

GS.TS Hoàng Văn Cường: Về mặt khuôn khổ pháp luật thì cơ bản chúng ta đã hoàn thiện. Tuy nhiên, cách mạng công nghiệp 4.0 liên tục thay đổi, tạo ra nhiều hành vi, nhiều hoạt động rất mới thay đổi liên tục. Chính vì vậy, rất cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện về khuôn khổ pháp luật. Trước hết là pháp luật liên quan đến đối tượng mà chúng ta phải điều chỉnh ở đây là đối tượng nào phải chịu thuế khi diễn ra các giao dịch ở trên mạng.

Tôi cho rằng, khung khổ pháp luật cần phải có độ phổ quát cao hơn. Ví như hiện nay, chúng ta thu thuế thông qua hành vi dòng tiền, nhưng có thể người ta không dùng tiền Việt Nam để thanh toán mà dùng các đồng tiền số, mà chúng ta hiện nay thì chưa thừa nhận đồng tiền số và trên thực tế hiện đang diễn ra.

Vấn đề đặt ra thứ hai là, khi thu thuế trên nền tảng số thì làm thế nào để thu đúng đối tượng, tránh tình trạng trốn thuế, mất bình đẳng, mất cạnh tranh. Điều này không chỉ làm mất nguồn thu về cho Nhà nước mà còn mất bình đẳng giữa những người kinh doanh ở những lĩnh vực khác. Đơn cử, người kinh doanh thông thường thì nộp thuế đầy đủ, còn kinh doanh qua mạng, nền tảng số lại trốn thuế.

Tất cả những vấn đề nêu trên đòi hỏi phải có khuôn khổ pháp luật thực sự đồng bộ, để cho tất cả các bên khi tham gia vào trong môi trường giao dịch trên mạng đều chịu một sự điều tiết chung mới có thể quản lý một cách hiệu quả.

PV: Xin cảm ơn ông!

Văn Tuấn

Tin cùng chuyên mục

Tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2024

Tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2024

Tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV vừa được Quốc hội thông qua vào phiên bế mạc, Quốc hội đã quyết định tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với một số nhóm hàng hoá, dịch vụ đến hết năm 2024.
Công khai giải ngân các công trình, dự án quan trọng quốc gia

Công khai giải ngân các công trình, dự án quan trọng quốc gia

Bộ Tài chính vừa có văn bản số 6503/BT-ĐT công khai giải ngân các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải, dự án giao thông liên vùng do địa phương quản lý, các dự án sạt lở sông biển sử dụng dự phòng ngân sách trung ương (NSTW) năm 2023.
Quảng Ninh: Giải ngân hơn 2.350 tỷ đồng vốn đầu tư công năm 2024

Quảng Ninh: Giải ngân hơn 2.350 tỷ đồng vốn đầu tư công năm 2024

Tính đến ngày 14/6/2024, tỉnh Quảng Ninh đã giải ngân 2.351 tỷ đồng vốn đầu tư công, bằng 15,5% kế hoạch vốn (15.130 tỷ đồng), dự kiến giải ngân đến hết 6 tháng đầu năm 2024 đạt 30,8%.
Cơ quan thuế tiếp nhận và xử lý ước đạt 7,78 tỷ hóa đơn điện tử

Cơ quan thuế tiếp nhận và xử lý ước đạt 7,78 tỷ hóa đơn điện tử

Theo Tổng cục Thuế, từ khi triển khai đến hết 17/5/2024, số lượng hóa đơn điện tử (HĐĐT) cơ quan Thuế tiếp nhận và xử lý ước đạt 7,78 tỷ hóa đơn, trong đó 2,16 tỷ hóa đơn có mã và hơn 5,62 tỷ hóa đơn không mã.
Kho bạc Nhà nước yêu cầu thực hiện nghiêm Chỉ thị số 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ

Kho bạc Nhà nước yêu cầu thực hiện nghiêm Chỉ thị số 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ

Kho bạc Nhà nước (KBNN) vừa có công văn 2790/KBNN-KSC yêu cầu KBNN tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 21/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Tin khác

Sẽ sớm ban hành nghị định về thuế tối thiểu toàn cầu

Sẽ sớm ban hành nghị định về thuế tối thiểu toàn cầu

Ngày 20/6 tại Đà Nẵng, Tổng cục Thuế tổ chức Hội thảo lấy ý kiến dự thảo nghị định thuế tối thiểu toàn cầu. Dự kiến, sau khi tiếp thu ý kiến thẩm định để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo nghị định sẽ được trình Chính phủ ban hành vào tháng 10/2024.
Ban hành nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất năm 2024

Ban hành nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất năm 2024

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 64/2024/NĐ-CP ngày 17/6/2024 của Chính phủ gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2024. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 17/6/2024 đến hết ngày 31/12/2024.
Điện Biên: Chủ đầu tư sẽ chịu trách nhiệm nếu để dự án chậm tiến độ

Điện Biên: Chủ đầu tư sẽ chịu trách nhiệm nếu để dự án chậm tiến độ

Với mục tiêu kết thúc năm 2024, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công (ĐTC) trong toàn tỉnh đạt 95% kế hoạch vốn được giao, tỉnh Điện Biên đã thực hiện nhiều giải pháp ngay từ đầu năm. Tuy nhiên, hiện tỷ lệ giải ngân của tỉnh đang đạt rất thấp.
Quyết liệt triển khai hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Quyết liệt triển khai hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Tổng cục Thuế cho biết, tính từ khi triển khai đến nay, có 59.674 cơ sở kinh doanh đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, tăng 47,9% so với thời điểm cuối năm 2023; số lượng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền là hơn 415,3 triệu hóa đơn. Toàn ngành Thuế đang tăng tốc mở rộng triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền để phục vụ người dân và người nộp thuế.
Đốc thúc giải ngân vốn đầu tư công

Đốc thúc giải ngân vốn đầu tư công

Gần nửa chặng đường của năm 2024 đã qua đi, bên cạnh những bộ, ngành, địa phương có tỷ lệ giải ngân tốt thì vẫn còn nhiều bộ, ngành, địa phương đang có tỷ lệ giải ngân rất thấp, thậm chí đang còn 4 bộ, cơ quan trung ương dậm chân tại chỗ khi tỷ lệ giải ngân bằng 0%. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn tới tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của cả nước.
Google, Facebook, Apple…, nộp thuế hơn 4.000 tỷ đồng

Google, Facebook, Apple…, nộp thuế hơn 4.000 tỷ đồng

Thông tin về kết quả công tác quản lý thuế hoạt động thương mại điện tử kinh doanh trên nền tảng số, Tổng cục Thuế cho biết, từ 1/1/2024 đến 15/5/2024, tổng số thuế các nhà cung cấp nước ngoài đã nộp trực tiếp qua cổng thông tin điện tử là 4.029 tỷ đồng.
Rà soát việc nộp thuế của cá nhân livestream bán hàng

Rà soát việc nộp thuế của cá nhân livestream bán hàng

Tổng cục Thuế vừa có công văn chỉ đạo các cục Thuế địa phương quyết liệt quản lý thuế thương mại điện tử, hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
Thu 15,6 nghìn tỷ đồng thuế thương mại điện tử từ nhà cung cấp nước ngoài

Thu 15,6 nghìn tỷ đồng thuế thương mại điện tử từ nhà cung cấp nước ngoài

Chiều 4/6, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ bảy, tham gia giải trình về thu thuế đối với thương mại điện tử, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, đến nay, các nhà cung cấp nước ngoài đã nộp 15,6 nghìn tỷ đồng.
Nâng cao chất lượng báo cáo tài chính nhà nước năm 2023

Nâng cao chất lượng báo cáo tài chính nhà nước năm 2023

Để cải thiện chất lượng báo cáo tài chính nhà nước (BCTCNN) năm 2023, Kho bạc Nhà nước (KBNN) chỉ đạo các đơn vị KBNN tỉnh, thành phố triển khai thực hiện một số nội dung.
Tổng cục Hải quan ban hành Kế hoạch chuyển đổi số năm 2024

Tổng cục Hải quan ban hành Kế hoạch chuyển đổi số năm 2024

Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan vừa ký Quyết định 1254/QĐ-TCHQ ngày 28/5/2024 về việc ban hành Kế hoạch Chuyển đổi số của Tổng cục Hải quan năm 2024.
Xem thêm
Phiên bản di động