Quản lý thuế thương mại điện tử hiệu quả nhờ tích cực chuyển đổi số

Trả lời phỏng vấn phóng viên TBTCVN, GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, bằng những động thái quyết liệt như: Tích cực chuyển đổi số, hoàn thiện hành lang pháp lý đã bước đầu mang lại kết quả quan trọng trong quản lý thuế thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số. Điều này cũng cho thấy, chúng ta đã nắm bắt được xu hướng phát triển của cuộc cách mạng về công nghệ.

PV: Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp, chúng ta đã đạt được những kết quả khá tích cực trong công tác quản lý thuế hoạt động thương mại điện tử (TMĐT). Từ góc độ chuyên gia ông đánh giá ra sao về những nỗ lực của ngành Thuế?

Quản lý thuế thương mại điện tử gặt hái thành công nhờ chuyển đổi số
GS.TS Hoàng Văn Cường

GS.TS Hoàng Văn Cường: Hoạt động kinh doanh TMĐT đang đặt ra thách thức rất lớn cho công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý thuế nói riêng. Đây không chỉ là thách thức với riêng Việt Nam mà với cả các nước phát triển trên thế giới. Nhiều nước trên thế giới đang rất lúng túng trong việc quản lý thu thuế hoạt động TMĐT, đặc biệt là vấn đề kinh doanh xuyên biên giới; còn thất thu thuế rất lớn từ hoạt động kinh doanh này.

Tuy vậy, chúng ta nhìn thấy bước đầu Việt Nam đã đạt được những thành công trong công tác quản lý thuế TMĐT. Kết quả đạt được là rất tích cực. Tôi cho rằng, tiền đề để đạt thành công nêu trên là nhờ ngành Thuế đã tích cực chuyển đổi số. Đây là sự nỗ lực rất lớn của ngành Thuế Việt Nam.

Việt Nam là một trong 4 nước đi đầu trong khu vực Đông Nam Á khẳng định quyền quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Điều này một lần nữa cho thấy, chúng ta đã bắt kịp được xu hướng phát triển của loại hình kinh doanh của cuộc cách mạng công nghệ này.

PV: Ông có thể chia sẻ về những kinh nghiệm mà quốc tế đã áp dụng và chúng ta cần có giải pháp gì để quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh này?

GS.TS Hoàng Văn Cường: Nhiều nước quản lý rất sớm TMĐT nói chung và quản lý thuế nói riêng.

Về giải pháp, thứ nhất chúng ta phải củng cố được nền tảng pháp lý để đảm bảo đầy đủ các cơ sở thực hiện các biện pháp quản lý.

Thứ hai, trong giao dịch hàng hóa thông thường, đối tượng người nộp thuế (NNT), người chịu thuế có hiện diện ở tại nơi quản lý thuế, nhưng trên không gian mạng, đặc biệt là xuyên biên giới thì những NNT không hiện diện vật lý tại nơi quản lý thuế, cho nên việc quản lý ở đây không phải quản lý con người tham gia vào giao dịch mà là quản lý hoạt động kinh tế. Do vậy, cần phải có khuôn khổ pháp lý để thực thi công tác quản lý đảm bảo sự đồng bộ giữa pháp luật trong nước và đặc biệt đảm bảo yếu tố quốc tế.

Quản lý thuế thương mại điện tử gặt hái thành công nhờ chuyển đổi số
Nguồn: Tổng cục Thuế. Đồ họa: Văn Chung

Đồng thời, phải sử dụng các công cụ để thu thập thông tin trên nền tảng số. Chúng ta đang thực hiện khá tốt yếu tố này. Thu thập thông tin trên nền tảng số có rất nhiều công cụ, song hiện nay đang rất phổ biến là sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý nhanh, xử lý nhanh. Qua đó phân tích, biết được toàn bộ ai đang tham gia vào giao dịch hoặc sử dụng phân tích mảng dữ liệu lớn Big Data nhằm tìm ra các hành vi giao dịch và đối tượng giao dịch để theo dõi, quản lý.

Thứ ba, công tác thiết lập tổ chức, phải có con người thực thi. Trước đây, quản lý thuế thường sử dụng bộ máy con người như thanh tra quản lý, kê khai trực tiếp thì bây giờ chuyển sang bộ phận ngồi quản lý thông qua hệ thống điện tử.

Bộ máy điện tử này không dừng lại là cơ quan thuế mà phải được hợp tác rất chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các cơ quan khác như ngành Công thương, ngành Thông tin truyền thông hay ngành Ngân hàng… Bộ máy phải được liên thông với nhau để tạo ra được một cơ quan có trách nhiệm kiểm soát và thực thi các biện pháp quản lý.

Bắt kịp xu hướng phát triển

Việt Nam là một trong 4 nước đi đầu trong khu vực Đông Nam Á khẳng định quyền quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Điều này một lần nữa cho thấy, chúng ta đã bắt kịp được xu hướng phát triển của loại hình kinh doanh của cuộc cách mạng công nghệ này. - GS.TS Hoàng Văn Cường.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, sử dụng công cụ liên kết quốc tế là yếu tố rất quan trọng để quản lý được tất cả các hoạt động kinh doanh, dù chủ thế đó ở trong nước hay nước ngoài cũng có thể quản lý thu thuế được.

PV: Ông có đề xuất gì về việc sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật thuế, pháp luật chuyên ngành liên quan để đáp ứng yêu cầu quản lý thuế đối với TMĐT trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển như vũ bão hiện nay?

GS.TS Hoàng Văn Cường: Về mặt khuôn khổ pháp luật thì cơ bản chúng ta đã hoàn thiện. Tuy nhiên, cách mạng công nghiệp 4.0 liên tục thay đổi, tạo ra nhiều hành vi, nhiều hoạt động rất mới thay đổi liên tục. Chính vì vậy, rất cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện về khuôn khổ pháp luật. Trước hết là pháp luật liên quan đến đối tượng mà chúng ta phải điều chỉnh ở đây là đối tượng nào phải chịu thuế khi diễn ra các giao dịch ở trên mạng.

Tôi cho rằng, khung khổ pháp luật cần phải có độ phổ quát cao hơn. Ví như hiện nay, chúng ta thu thuế thông qua hành vi dòng tiền, nhưng có thể người ta không dùng tiền Việt Nam để thanh toán mà dùng các đồng tiền số, mà chúng ta hiện nay thì chưa thừa nhận đồng tiền số và trên thực tế hiện đang diễn ra.

Vấn đề đặt ra thứ hai là, khi thu thuế trên nền tảng số thì làm thế nào để thu đúng đối tượng, tránh tình trạng trốn thuế, mất bình đẳng, mất cạnh tranh. Điều này không chỉ làm mất nguồn thu về cho Nhà nước mà còn mất bình đẳng giữa những người kinh doanh ở những lĩnh vực khác. Đơn cử, người kinh doanh thông thường thì nộp thuế đầy đủ, còn kinh doanh qua mạng, nền tảng số lại trốn thuế.

Tất cả những vấn đề nêu trên đòi hỏi phải có khuôn khổ pháp luật thực sự đồng bộ, để cho tất cả các bên khi tham gia vào trong môi trường giao dịch trên mạng đều chịu một sự điều tiết chung mới có thể quản lý một cách hiệu quả.

PV: Xin cảm ơn ông!

Văn Tuấn

Tin cùng chuyên mục

5 tháng đầu năm, thu ngân sách nhà nước đạt gần 60% dự toán

5 tháng đầu năm, thu ngân sách nhà nước đạt gần 60% dự toán

Bộ Tài chính cho biết, lũy kế thu ngân sách nhà nước 5 tháng đầu năm 2025 ước đạt 1.139,6 nghìn tỷ đồng, bằng 57,9% dự toán, tăng 24,5% so cùng kỳ năm 2024.
Tránh lãng phí, thất thoát nguồn lực công sau sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính

Tránh lãng phí, thất thoát nguồn lực công sau sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính

Ngày 01/6/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 80/CĐ-TTg về việc đẩy mạnh triển khai phương án xử lý tài sản sau sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp. Trên tinh thần thực hiện nghiêm túc, đầy đủ và hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành văn bản số 7627/BTC-QLCS hướng dẫn cụ thể nhằm đảm bảo việc xử lý tài sản công minh bạch, tiết kiệm, bền vững, phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Đề xuất sửa đổi quy định về Quỹ phát triển đất phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp

Đề xuất sửa đổi quy định về Quỹ phát triển đất phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp

Nghị định số 103/2024/NĐ-CP quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và Nghị định số 104/2024/NĐ-CP quy định về Quỹ phát triển đất đang được đề xuất sửa đổi để đồng bộ với mô hình chính quyền 2 cấp và bộ máy nhà nước sau khi sắp xếp. Theo đó, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của 2 Nghị định này.
Kiểm toán Nhà nước: Kiến nghị xử lý tài chính hơn 275.000 tỷ đồng

Kiểm toán Nhà nước: Kiến nghị xử lý tài chính hơn 275.000 tỷ đồng

Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Doãn Anh Thơ vừa cho biết, tổng hợp kết quả kiểm toán giai đoạn 2020-2025, kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 275.460 tỷ đồng.
Bộ Tài chính: Chi trả đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách cho các đối tượng nghỉ chế độ

Bộ Tài chính: Chi trả đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách cho các đối tượng nghỉ chế độ

Bộ Tài chính đề nghị các địa phương thực hiện chi trả đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách cho các đối tượng nghỉ chế độ, không để chậm trễ.

Tin khác

Tạm dừng kiểm kê đất đai, đề xuất giao quyền cấp sổ đỏ về xã

Tạm dừng kiểm kê đất đai, đề xuất giao quyền cấp sổ đỏ về xã

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc thực hiện kiểm kê đất đai năm 2024, trong đó đè nghị các địa phương tạm dừng kiểm kê đất đai đến khi hoàn thành sắp xếp theo địa giới đơn vị hành chính mới.
Sẽ phân cấp mạnh thẩm quyền trong quản lý, sử dụng tài sản công

Sẽ phân cấp mạnh thẩm quyền trong quản lý, sử dụng tài sản công

Với mục đích tăng cường trách nhiệm và tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương để giải quyết các vấn đề khó khăn trong quản lý, sử dụng tài sản công, Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo Nghị định của chính phủ quy định về phân cấp thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
Hà Nội: Đẩy nhanh tiến độ, nâng cao tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công

Hà Nội: Đẩy nhanh tiến độ, nâng cao tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công

Năm 2025, TP. Hà Nội có thay đổi đột biến về nhu cầu vốn khi triển khai nhiều dự án lớn theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Vì vậy, việc thực hiện điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021-2025 và Kế hoạch đầu tư công năm 2025 là cần thiết để thúc đẩy tiến độ, nâng cao tỷ lệ giải ngân đầu tư công.
Yêu cầu nhanh chóng rà soát, phân loại quỹ nhà, đất không sử dụng

Yêu cầu nhanh chóng rà soát, phân loại quỹ nhà, đất không sử dụng

Bộ Tài chính vừa có văn bản số 5297/BTC-QLCS về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ tại Nghị định số 108/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác nhà, đất là tài sản công không sử dụng vào mục đích để ở giao cho tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương quản lý, khai thác.
Kon Tum: Nhiều giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công

Kon Tum: Nhiều giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công

Tỉnh Kon Tum triển khai nhiều giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, trong đó, kiên quyết xử lý chủ đầu tư, ban quản lý, các tổ chức, cá nhân cố tình cản trở, gây khó khăn, làm chậm tiến độ giải ngân.
Quý I/2025, Quảng Ninh giải ngân hơn 1.200 tỷ đồng vốn đầu tư công

Quý I/2025, Quảng Ninh giải ngân hơn 1.200 tỷ đồng vốn đầu tư công

Trong quý I/2025, tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện giải ngân 1.209 tỷ đồng, đạt 10,2% tổng kế hoạch vốn đầu tư công đã giao cho năm 2025, cao hơn so với mức giải ngân của cùng kỳ năm 2024 (7,7%) và vượt mức trung bình của cả nước (9,5%).
Tổng kiểm kê tài sản công: Đã hoàn thành giai đoạn kiểm đếm thực tế

Tổng kiểm kê tài sản công: Đã hoàn thành giai đoạn kiểm đếm thực tế

Thông tin tổng kiểm kê tài sản công được ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết tại Hội nghị hướng dẫn rà soát, chuẩn hóa dữ liệu trong Phần mềm tổng kiểm kê tài sản công, được tổ chức ngày 3/4.
Hà Nội: Giải ngân vốn đầu tư công đạt ít nhất 95%

Hà Nội: Giải ngân vốn đầu tư công đạt ít nhất 95%

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh ký ban hành Chỉ thị số 04 về việc giao các chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm đột phá để quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng GRDP 2025 là 8% trở lên.
Tiêu chí lựa chọn đối tác liên doanh, liên kết sử dụng tài sản công

Tiêu chí lựa chọn đối tác liên doanh, liên kết sử dụng tài sản công

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 11/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 144/2017/TT-BTC hướng dẫn Nghị định 151/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
TP. Hồ Chí Minh: Làm rõ trách nhiệm các cơ quan, đơn vị không hoàn thành giải ngân đầu tư công

TP. Hồ Chí Minh: Làm rõ trách nhiệm các cơ quan, đơn vị không hoàn thành giải ngân đầu tư công

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh đề nghị thủ trưởng của 18 cơ quan, đơn vị nêu trên khẩn trương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1690 năm 2025, thực hiện kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, xử lý nghiêm theo quy định và báo cáo UBND Thành phố kết quả.
Xem thêm
Phiên bản di động