Nhiều dự án được đưa vào sử dụng giúp cho nền kinh tế của từng địa phương phát triển. Ảnh: T.L

Từ sự quyết tâm của Chính phủ…

Năm 2023 khép lại bằng sự kiện cầu Mỹ Thuận 2 được khánh thành và chính thức thông xe sau hơn 3 năm thi công. Với tổng mức đầu tư hơn 5.000 tỷ đồng, cầu được kết nối đồng bộ với cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ Thuận và cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, đáp ứng nhu cầu đi lại, vận tải hàng hóa, tạo liên kết đồng bộ để phát huy hiệu quả các dự án đang được triển khai đầu tư xây dựng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đồng thời, cầu Mỹ Thuận 2 còn giúp giảm áp lực ùn tắc giao thông trên quốc lộ 1, cầu Mỹ Thuận 1.

Đây chỉ là 1 trong số 11 công trình giao thông trọng điểm được khánh thành đưa vào sử dụng trong năm 2023, đã tạo nên những “huyết mạch” giao thương giúp cho nền kinh tế của cả nước nói chung và của từng địa phương nói riêng bứt phá. Ngoài ra, còn có nhiều dự án về phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, tăng cường an sinh xã hội… đi vào hoạt động, phát huy hiệu quả của đầu tư công (ĐTC).

Nhưng, để có được kết quả này phải kể đến sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị để đưa nguồn vốn ĐTC hấp thụ vào từng dự án, công trình.

Năm 2023, kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước (NSNN) được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ giao rất lớn, tăng 23% so với năm 2022. Ngay từ những ngày đầu năm 2023, các chuyên gia kinh tế đã đề cập đến sức ép khi phải giải ngân nguồn vốn khổng lồ này trong bối cảnh triển khai thực hiện còn nhiều nút thắt. Đặc biệt, vẫn còn một số vấn đề đã tồn tại từ nhiều năm chưa được giải quyết dứt điểm, khiến vốn ĐTC khó được giải ngân đúng hạn như công tác giải phóng mặt bằng, năng lực ban quản lý/ nhà thầu…

Tuy nhiên, với quyết tâm không để tình trạng “có tiền mà không tiêu được” và lấy việc giải ngân làm “đòn bẩy” đưa nền kinh tế bứt phá, trong năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 8 nghị quyết, 1 chỉ thị, 6 công điện, văn bản để đẩy mạnh giải ngân vốn ĐTC; đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm; yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải tập trung, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện giải ngân vốn ĐTC.

Đồng thời, Chính phủ đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc về giải ngân vốn ĐTC ngay từ tháng 2/2023; các cuộc họp Thường trực Chính phủ, Phiên họp Chính phủ thường kỳ đều có nội dung về ĐTC.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã duy trì hoạt động của 5 tổ công tác thúc đẩy giải ngân vốn ĐTC; lập 26 đoàn công tác do thành viên Chính phủ làm trưởng đoàn, làm việc với các địa phương để kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn. Các tổ công tác đã làm việc với các bộ, ngành, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp trên tinh thần tháo gỡ những "nút thắt", "điểm nghẽn", đề xuất các cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, các địa phương về giải ngân vốn ĐTC.

…tới những giải pháp tích cực, hiệu quả của Bộ Tài chính

Để đưa nguồn vốn ĐTC đi nhanh vào trong xã hội, tạo nên cơ sở hạ tầng khang trang, giúp thu hút đầu tư của các thành phần kinh tế khác, với chức năng và nhiệm vụ được giao, Bộ Tài chính đã bám sát chỉ đạo điều hành của Chính phủ và chương trình, kế hoạch được giao để thực hiện các giải pháp giúp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ĐTC ngay từ những tháng đầu năm.

Bộ Tài chính đã thực hiện kịp thời công tác kiểm tra phân bổ theo quy định tại Luật NSNN và Nghị định số 99/2021/NĐ-CP của Chính phủ để nhập, hoặc phê duyệt dự toán trên hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS), giúp Kho bạc nhà nước (KBNN) kiểm soát, thanh toán vốn kịp thời cho các dự án phân bổ đúng quy định...

Đối với những đơn vị phân bổ không đúng quy định, Bộ Tài chính có văn bản gửi từng bộ, cơ quan trung ương đề nghị điều chỉnh lại kế hoạch phân bổ chi tiết, sau đó cơ bản các bộ, cơ quan trung ương đã có báo cáo bổ sung hoặc điều chỉnh lại phương án phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư nguồn NSNN theo đúng quy định...

Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Tài chính với vai trò là Tổ trưởng Tổ công tác số 5 của Chính phủ, đã thường xuyên có những cuộc kiểm tra trực tiếp và trực tuyến các địa phương do tổ quản lý đôn đốc việc giải ngân, cũng như để nắm bắt các khó khăn và kịp thời đưa ra giải pháp tháo gỡ.

Là cơ quan thực hiện kiểm soát và thanh toán vốn, KBNN đã chỉ đạo các đơn vị KBNN trong toàn hệ thống nâng cao tinh thần trách nhiệm, nghiêm chỉnh chấp hành nhiệm vụ, giải quyết ngay hồ sơ sau khi nhận được từ các chủ đầu tư gửi đến, nhất là các hồ sơ được gửi qua dịch vụ công trực tuyến.

Với “sức nóng” từ trong chỉ đạo, từ những cuộc đi thị sát của người đứng đầu Nhà nước, của các tổ công tác; sự vào cuộc của cơ quan quản lý, kiểm soát và thanh toán vốn, theo Bộ Tài chính, đến hết năm 2023, ước giải ngân vốn đầu tư công toàn quốc đạt 82% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Ước đến hết tháng 1/2024, cả nước giải ngân đạt 94,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Năm 2024 là năm quan trọng, tạo đà thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu của cả giai đoạn 2021 - 2025. Tuy nhiên, theo dự báo, vẫn còn nhiều yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến nền kinh tế. Do đó, ĐTC vẫn được xác định là động lực quan trọng hàng đầu phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Phát huy kết quả đã đạt được trong năm 2023, thực hiện quyết liệt các giải pháp trong công tác giải ngân ngay từ những tháng đầu, quý đầu của năm, công tác giải ngân vốn ĐTC năm 2024 vẫn được kỳ vọng sẽ đạt tỷ lệ cao. Từ đó, nhiều công trình, dự án tiếp tục được hoàn thành, đưa vào sử dụng giúp cho nền kinh tế của từng địa phương phát triển, tạo bước đột phá cho nền kinh tế của cả nước./.