Tổng số vốn năm 2024 được Quốc hội quyết nghị và phân bổ chi tiết cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là 657.349 tỷ đồng. Ảnh: TL

Gần 25.300 tỷ đồng vốn đầu tư công năm 2024 chưa được phân bổ

Bộ Tài chính cho biết, tổng số vốn năm 2024 được Quốc hội quyết nghị và phân bổ chi tiết cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là 657.349 tỷ đồng, bao gồm: vốn ngân sách trung ương là 225.000 tỷ đồng và vốn ngân sách địa phương là 432.349 tỷ đồng.

Đến nay, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 đã triển khai phân bổ là 664.484,9 tỷ đồng, đạt 101,09% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ đã giao (657.349 tỷ đồng). Trong đó, các địa phương giao tăng so với số kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao là 32.427 tỷ đồng.

Nếu không tính số kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương các địa phương giao tăng nêu trên, tổng số vốn đã phân bổ là 632.057,8 tỷ đồng, đạt 96,15% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ đã giao.

Trong đó, vốn đầu tư các dự án quan trọng quốc gia, dự án cao tốc, liên vùng, đường ven biển, dự án trọng điểm khác là 93.234 tỷ đồng; vốn bố trí cho 03 chương trình mục tiêu quốc gia là 23.004 tỷ đồng và vốn bố trí cho các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế và xã hội là 6.022,67 tỷ đồng.

Tuy nhiên, có 20/44 bộ, cơ quan trung ương và 38/63 địa phương chưa phân bổ hoặc phân bổ chưa hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Tổng số vốn chưa phân bổ chi tiết là 25.291,1 tỷ đồng, chiếm 3,85% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, trong đó, vốn ngân sách trung ương là 10.751,7 tỷ đồng, vốn cân đối ngân sách địa phương là 14.539,4 tỷ đồng.

Có phương án xử lý cụ thể đối với các vướng mắc liên quan

Việc chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 có nhiều nguyên nhân. Theo Bộ Tài chính, đối với nguồn vốn ngân sách trung ương, vốn trong nước chưa phân bổ là 6.196 tỷ đồng do các bộ, ngành, địa phương dự kiến bố trí cho các dự án khởi công mới nhưng chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư; các dự án, nhiệm vụ đang trình Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài thời gian bố trí vốn để thực hiện và hoàn thành; các dự án, nhiệm vụ đang tổng hợp để trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn làm căn cứ bố trí trong kế hoạch năm 2024...

Vốn nước ngoài chưa phân bổ chi tiết là 1.767 tỷ đồng do vướng mắc trong công tác đấu thầu; các dự án đang đàm phán, ký kết Hiệp định sử dụng vốn ODA; chờ Thủ tướng Chính phủ bổ sung kế hoạch trung hạn để giao kế hoạch năm 2024; chưa có dự án để bố trí tiếp... Vốn chương trình mục tiêu quốc gia chưa phân bổ là 2.789,9 tỷ đồng do nhiều dự án khởi công mới đang thực hiện lập, phê duyệt dự án nên chưa đủ điều kiện để phân bổ vốn.

Đối với nguồn vốn ngân sách địa phương, có 20/63 địa phương chưa phân bổ hết vốn cân đối ngân sách địa phương là 14.539,4 tỷ đồng. Trong đó, một số địa phương có số vốn chưa phân bổ lớn như: Hưng Yên 6.564 tỷ đồng, 35,3% kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương được Thủ tướng Chính phủ giao; Bắc Ninh 1.548 tỷ đồng, 21,9% kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương được Thủ tướng Chính phủ giao; Long An 1.107 tỷ đồng, 17,1% kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương được Thủ tướng Chính phủ giao do địa phương để lại phân bổ sau, chưa phân bổ hết vốn đầu tư từ nguồn thu sử dụng đất, xổ số, bội chi ngân sách địa phương.

Theo tổng hợp của Bộ Tài chính, có một số vướng mắc liên quan đến phân bổ vốn đầu tư công. Điển hình như, tháng 2 trùng với thời điểm nghỉ Tết Nguyên đán, đồng thời các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đang tập trung rà soát để tổng hợp nhu cầu kéo dài thời hạn thực hiện đã ảnh hưởng đến việc phân bổ vốn.

Bên cạnh đó, một số bộ, cơ quan trung ương đã phân bổ chi tiết cho các dự án nhưng không đủ điều kiện để phê duyệt dự toán TABMIS như chưa có quyết định phê duyệt dự án, lũy kế vốn vượt kế hoạch đầu tư công trung hạn… Bộ Tài chính đã có văn bản kiểm tra, nhận xét chi tiết đến từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương để điều chỉnh, hoàn thiện...

Việc chưa phân bổ một lượng vốn tương đối lớn đã ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024. Do đó, Bộ Tài chính đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, cơ quan trung và địa phương báo cáo phương án xử lý cụ thể đối với các vướng mắc liên quan đến kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2024 theo đúng Quyết định số 1603/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết số 20/NQ-CP ngày 05/02/2024 của Chính phủ về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 01/2024.

Tại Quyết định giao kế hoạch vốn đầu tư ngân sách nhà nước năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã giao cụ thể vốn cân đối ngân sách địa phương cho từng địa phương. Theo quy định tại Luật Đầu tư công, trước ngày 31/12/2023, UBND các cấp giao kế hoạch đầu tư năm 2024 cho các đơn vị thực hiện. Vì vậy, đối với số vốn 14.539,4 tỷ đồng nguồn cân đối ngân sách địa phương chưa phân bổ của một số địa phương, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương khẩn trương báo cáo cấp thẩm quyền các nguyên nhân, vướng mắc và đề xuất hướng xử lý.