Làm gì để vừa thu được thuế, vừa giữ chân nhà đầu tư khi áp dụng “Thuế suất tối thiểu toàn cầu”?

Với những diễn biến mới của tiến trình thực thi Trụ cột 2 trên thế giới, thời gian thực thi thuế suất tối thiểu toàn cầu ngày càng tới gần. Điều này đang đòi hỏi Việt Nam phải đẩy nhanh tiến trình nghiên cứu các chính sách và giải pháp cho việc thực thi quy tắc thuế suất tối thiểu toàn cầu để không bị đánh mất quyền thu thuế.

Hàn Quốc là nước đầu tiên tuyên bố áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu

Tạp chí Nhà đầu tư vừa tổ chức hội thảo khoa học "Giải pháp duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư trong bối cảnh thực thi thuế tối thiểu toàn cầu", nhằm cập nhật tiến độ thực thi thuế tối thiểu toàn cầu ở các nước, đề xuất chính sách, giải pháp đối với Việt Nam.

TS. Nguyễn Anh Tuấn - Tổng Biên tập Tạp chí Nhà đầu tư/nhadautu.vn, cho biết ngày 4/8/2022, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 55/QĐ-TTg thành lập Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về nghiên cứu và đề xuất các giải pháp liên quan đến thuế suất tối thiểu toàn cầu của OECD.

Làm gì để không mất quyền thu thuế khi áp dụng “Thuế suất tối thiểu toàn cầu”?
Toàn cảnh hội thảo khoa học "Giải pháp duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư trong bối cảnh thực thi thuế tối thiểu toàn cầu". Ảnh: Trọng Hiếu

Ngày 15/12/2022, Liên minh Châu Âu (EU) đã chính thức thông qua kế hoạch áp dụng thuế suất tối thiểu 15% từ 2024. Quốc hội Hàn Quốc cũng đã thông qua Đạo luật điều chỉnh thuế, trong đó sẽ áp dụng cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu từ 2024.

Chính phủ Nhật Bản cũng đã thông báo Dự thảo cải cách thuế, tiến tới việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu từ năm tài chính 2024.

Đây là các quốc gia có nguồn vốn đầu tư nước ngoài lớn vào Việt Nam và do đó, việc chính thức áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu sẽ có nhiều tác động tới các doanh nghiệp có vốn đầu tư ngoài (FDI) tại Việt Nam. Những tác động này đã rất cận kề với thời gian áp dụng của các quốc gia khác dự kiến từ năm tài chính 2024.

Điều này đang đòi hỏi Việt Nam phải đẩy nhanh tiến trình nghiên cứu các chính sách và giải pháp cho việc thực thi quy tắc thuế suất tối thiểu toàn cầu để không bị đánh mất quyền thu thuế, đồng thời đảm bảo hài hoà lợi ích giữa nhà nước và nhà đầu tư, khuyến khích các nhà đầu tư duy trì, mở rộng hoạt động đầu tư tại Việt Nam, tiếp tục thu hút được các dự án đầu tư trọng điểm phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn mới.

Việt Nam chắc chắn bị ảnh hưởng từ Trụ cột 2, Bộ Tài chính đã có nghiên cứu và báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình triển khai Trụ cột 2 về diễn đàn IF và Thủ tướng đã thành lập tổ công tác đặc biệt đề xuất thuế tối thiểu toàn cầu vào tháng 8/2022. Thủ tướng đã giao một Phó Thủ tướng làm Tổ trưởng. Để triển khai, Bộ Tài chính cũng thành lập nhóm giúp việc, trong đó có thành phần là các đơn vị chức năng như Tổng cục Thuế…

Phát biểu tại hội thảo, ông Lưu Đức Huy - Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Tổng cục Thuế), cho hay năm 2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Thống đốc Ngân hàng các nền kinh tế phát triển G20 đã thống nhất về nguyên tắc giải pháp 2 trụ cột nhằm giải quyết các vấn đề thuế phát sinh trong nền kinh tế kỹ thuật số.

Trong đó, trụ cột 1 quy định phân bổ thuế đối với hoạt động kỹ thuật số, trụ cột 2 quy định về thuế suất tối thiểu toàn cầu.

Trong tháng 10/2021, Diễn đàn toàn cầu BEPS ban hành tuyên bố khung 2 trụ cột này với sự đồng thuận của 137 nước thành viên (hiện nay là 139 nước thành viên).

Các nước trong G20 theo đó đồng thuận tuyên bố 2 trụ cột nhằm giải quyết thách thức phát sinh và kêu gọi diễn đàn xây dựng quy tắc mẫu, hiệp định đa phương thống nhất nhằm đảm bảo hiệp định mới với quy tắc mới có hiệu lực toàn cầu từ năm 2023.

Tuy nhiên, sau khi Chỉ thị Liên minh châu Âu thông qua vào ngày 16/12/2022 sau khi bị trì hoãn do sự phản đối của Ba Lan, Hungary, hiệp định mới dự kiến thực hiện vào năm 2024.

Thuế tối thiểu toàn cầu có 2 quy tắc gồm: quy tắc thuế suất tối thiểu toàn cầu là 15%, quy tắc khoản thanh toán chịu thuế dưới mức tối thiểu và một quy tắc hiệp định thuế là 9%.

Đối với quy tắc thuế suất tối thiểu, từ 2024 được áp dụng ở trên 21 nước nước EU và một số nước châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản…

Hàn Quốc là nước đầu tiên tuyên bố áp dụng thuế tối thiểu từ 2022, nhưng cần thông qua Luật và Nghị định quy định chi tiết vấn đề này. Hàn Quốc dự kiến trong năm 2023 ban hành.

Nhật Bản thì công bố áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu trong tháng 2/2023, trong đó việc áp dụng quy tắc thuế tối thiểu, khoản thanh toán mức chịu thuế dưới mức thuế tối thiểu, và Nghị viện thông qua và cần ban hành 1/4/2023, và hiệu lực 1/4/2024.

Giải pháp áp dụng cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam

Theo GS. TSKH Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), nước ta đang được các tổ chức quốc tế, nhiều quốc gia, nhà đầu tư đánh giá là có lợi thế to lớn đối với FDI, những năm gần đây đã trở thành cứ điểm sản xuất một số mặt hàng công nghệ cao của thế giới.

Về giải pháp cụ thể đối với Việt Nam, GS. TSKH Nguyễn Mại cho rằng, do đây là cuộc chạy đua với thời gian, nên cần phải thực hiện một loạt giải pháp.

Đầu tiên, cần nghiên cứu đầy đủ các văn bản của G7, G20, OECD có liên quan đến cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu, tham khảo quy định của một số nước lớn như Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước thành viên ASEAN, từ đó chọn lọc những nội dung phù hợp với nước ta để sử dụng trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp và luật thuế.

Các nước thành viên ASEAN đang cạnh tranh với nhau trong một cuộc đua xuống đáy bằng cách hạ thấp mức thuế TNDN và liên tục đưa ra các ưu đãi thuế cao đối với các nhà đầu tư. Trong 10 năm qua, thuế suất trung bình thuế TNDN của khu vực đã giảm từ mức trung bình 25,1% năm 2010 xuống còn 21,7% năm 2020: mức thuế suất trung bình thuế TNDN thực nộp giảm 9,4 điểm phần trăm; ASEAN trở thành một trong những khu vực có mức thuế TNDN thực nộp sau ưu đãi thuế thấp nhất trên thế giới.

Hai là, cần rà soát các quy định ưu đãi đầu tư của Việt Nam có liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), đối chiếu với các văn bản của G7, G20 và OECD để loại bỏ những quy định không tương thích. Từ một số quy định của các nước phù hợp với điều kiện của nước ta, lựa chọn để áp dụng khi điều chỉnh thuế suất thuế TNDN.

Ba là, cần nghiên cứu hoàn thiện chính sách pháp luật về thuế đối với các tổ chức nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam, nhưng phát sinh hoạt động kinh doanh và thu nhập tại Việt Nam, đây là điều kiện cần để đánh thuế đối với các tập đoàn công nghệ đa quốc gia.

Bốn là, cần tiến hành đàm phán lại Hiệp định tránh đánh thuế hai lần để cập nhập, bổ sung các khái niệm về cơ sở thường trú trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0 và kinh tế số, thay đổi một số nội dung có liên quan đến việc áp dụng cơ chế thuế tối thiểu toàn của hai nước.

Năm là, đánh giá thiệt hại về số thuế TNDN mà các quốc gia hay vùng lãnh thổ nơi đóng trụ sở chính của các tập đoàn đa quốc gia sẽ hưởng lợi.

Sáu là, cần đàm phán với từng công ty xuyên quốc gia chịu tác động của cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu để thỏa thuận về giải pháp cùng có lợi, thông qua chính sách và cơ chế thích hợp với quy định của UNCTAD, các hiệp ước đầu tư quốc tế và thương mại tự do (FTAs) thế hệ mới mà Việt Nam tham gia.

Bảy là, cần định ra thời gian thực hiện các công việc có liên quan đến áp dụng cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam.

Chậm nhất đến ngày 30/6/2023 hoàn thành kiến nghị của Tổ công tác để Bộ Tài chính trình Chính phủ phương án sửa Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp và luật thuế, cùng với các văn bản dưới luật như nghị định, thông tư có liên quan.

Sau đó Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp cuối năm để lấy ý kiến các đại biểu, làm các thủ tục biểu quyết thông qua việc sửa đổi nhiều luật bằng một luật để luật sửa đổi có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2024./.

Văn Tuấn

Tin cùng chuyên mục

Gần 4.800 hồ sơ của mặt hàng gỗ đã được giải quyết hoàn thuế giá trị gia tăng

Gần 4.800 hồ sơ của mặt hàng gỗ đã được giải quyết hoàn thuế giá trị gia tăng

Tổng cục Thuế cho biết, tính từ đầu năm đến ngày 17/5/2023, toàn ngành đã giải quyết hoàn thuế giá trị gia tăng cho 4.760 hồ sơ của mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ, tương ứng số tiền đã được hoàn 19.100 tỷ đồng.
Chi chuyển nguồn ngân sách nhà nước năm 2021 theo đúng quy định pháp luật

Chi chuyển nguồn ngân sách nhà nước năm 2021 theo đúng quy định pháp luật

Theo Bộ Tài chính, công tác chi chuyển nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021 đã thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
Ngành Thuế đã hoàn gần 34 nghìn tỷ đồng tiền thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp

Ngành Thuế đã hoàn gần 34 nghìn tỷ đồng tiền thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp

Tính đến cuối tháng 4/2023, cơ quan thuế đã ban hành 5.015 quyết định hoàn thuế giá trị gia tăng với tổng số tiền thuế hoàn là 33.905 tỷ đồng, bằng 18,2% so với dự toán hoàn thuế giá trị gia tăng năm 2023 được Quốc hội thông qua.
Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh thu hồi 7.532 tỷ đồng nợ thuế

Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh thu hồi 7.532 tỷ đồng nợ thuế

Theo Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, trong 4 tháng đầu năm 2023, tổng số nợ thuế đã được đơn vị xử lý, thu hồi là 7.532 tỷ đồng, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, nợ thuế năm 2022 chuyển sang là 4.480 tỷ đồng và nợ thuế mới phát sinh trong năm 2023 là 3.052 tỷ đồng.
Thực hiện miễn, giảm thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cho nhiều đối tượng

Thực hiện miễn, giảm thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cho nhiều đối tượng

Cử tri Đà Nẵng đề nghị xem xét lại việc tăng thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Bộ Tài chính cho biết, đã thực hiện miễn và giảm 50% số thuế phải nộp, trong đó có đất trong hạn mức của hộ nghèo, đất trong hạn mức tại địa bàn điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn.

Tin khác

Đề xuất mức thu lệ phí đối với giấy phép khai thác khoáng sản

Đề xuất mức thu lệ phí đối với giấy phép khai thác khoáng sản

Dự thảo Thông tư quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí thẩm định đánh giá trữ lượng khoáng sản và lệ phí cấp giấy phép hoạt động khoáng sản đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến rộng rãi. Thông tư được ban hành sẽ thay thế Thông tư số 191/2016/TT-BTC ngày 8/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí thẩm định đánh giá trữ lượng khoáng sản và lệ phí cấp giấy phép hoạt động khoáng sản.
Định giá đất theo nguyên tắc thị trường: Cần đánh giá tác động cụ thể

Định giá đất theo nguyên tắc thị trường: Cần đánh giá tác động cụ thể

Cho rằng quy định về phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường chưa rõ ràng, chưa bảo đảm thể chế đầy đủ, toàn diện yêu cầu của Nghị quyết số 18-NQ/TW, Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung đánh giá tác động cụ thể, nhất là tính khả thi của quy định.
Từ ngày 1/7 bổ sung nhiều quy định về đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới

Từ ngày 1/7 bổ sung nhiều quy định về đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 23/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ quy định điều kiện đối với hoạt động đại lý đổi ngoại tệ, hoạt động cung ứng dịch vụ nhận và chi, trả ngoại tệ của tổ chức kinh tế và Nghị định số 88/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.
Xem xét đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng

Xem xét đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng

Vào thời điểm hiện nay, dự kiến thu ngân sách nhà nước năm 2023 sẽ còn gặp nhiều khó khăn, vì vậy, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng và đề nghị chỉ nên tiếp tục giảm thuế giá trị giá tăng với phạm vi như đã thực hiện trong năm 2022 theo Nghị quyết số 43/2022/QH15.
Bộ Tài chính đề xuất giảm các khoản phí, lệ phí để hỗ trợ doanh nghiệp

Bộ Tài chính đề xuất giảm các khoản phí, lệ phí để hỗ trợ doanh nghiệp

Trong bối cảnh doanh nghiệp còn chưa hết khó khăn, cũng như tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ Tài chính đang đề xuất tiếp tục giảm 35 khoản phí, lệ phí, với số tiền dự kiến khoảng 700 tỷ đồng.
Giảm thuế giá trị gia tăng để hạ giá thành sản phẩm hàng hóa, kích cầu tiêu dùng

Giảm thuế giá trị gia tăng để hạ giá thành sản phẩm hàng hóa, kích cầu tiêu dùng

Trả lời phỏng vấn của phóng viên xung quanh đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng Chính phủ vừa trình Quốc hội, PGS.TS Lê Xuân Trường - Trưởng khoa Thuế - Hải quan (Học viện Tài chính) cho rằng, việc giảm thuế sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh. Khi kinh tế phát triển, hoạt động của doanh nghiệp, người dân trở lại trạng thái bình thường, sẽ đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước.
Gia hạn thời hạn nộp thuế: Đòn bẩy tài chính hỗ trợ doanh nghiệp giảm khó khăn

Gia hạn thời hạn nộp thuế: Đòn bẩy tài chính hỗ trợ doanh nghiệp giảm khó khăn

Theo đánh giá của các doanh nghiệp, việc gia hạn thời hạn nộp một số sắc thuế năm 2023 như trong quy định tại Nghị định 12/2023/NĐ-CP mà Chính phủ mới ban hành là một động thái hỗ trợ doanh nghiệp rất tích cực. Chính sách này không chỉ có ý nghĩa về mặt vật chất, mà còn hỗ trợ cả mặt tinh thần, thể hiện sự đồng hành của Chính phủ khi doanh nghiệp gặp khó khăn.
Công văn số 4296/BTC-CST: Đề nghị các bộ, ngành rà soát để giảm 35 khoản phí, lệ phí

Công văn số 4296/BTC-CST: Đề nghị các bộ, ngành rà soát để giảm 35 khoản phí, lệ phí

Bộ Tài chính vừa có công văn số 4296/BTC-CST gửi các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ về việc rà soát đề xuất giảm phí, lệ phí để tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.
Hội nghị AFMGM+3 lần thứ 26: Thảo luận về kinh tế vĩ mô khu vực và sáng kiến hợp tác tài chính ASEAN+3

Hội nghị AFMGM+3 lần thứ 26: Thảo luận về kinh tế vĩ mô khu vực và sáng kiến hợp tác tài chính ASEAN+3

Tại hội nghị AFMGM+3, các Bộ trưởng Tài chính, Thống đốc Ngân hàng trung ương các nước ASEAN cùng với các đối tác Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản thảo luận về tình hình kinh tế vĩ mô khu vực và tiến độ triển khai các sáng kiến hợp tác tài chính ASEAN+3.
Từ 1/12, giao dịch từ 400 triệu đồng phải báo cáo Ngân hàng Nhà nước

Từ 1/12, giao dịch từ 400 triệu đồng phải báo cáo Ngân hàng Nhà nước

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã ký ban hành Quyết định 11/2023/QĐ-TTg quy định mức giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo. Quyết định nêu rõ, tăng mức giao dịch có giá trị lớn lên 400 triệu đồng phải báo cáo Ngân hàng Nhà nước.
Xem thêm
Phiên bản di động