Quy định mới giúp cho việc quản lý, sử dụng tài sản công ngày càng hiệu quả hơn. Ảnh tư liệu

Khó khăn trong thực hiện

Báo cáo từ Bộ Tài chính cho biết, qua tổng hợp thực tế triển khai quy định về sử dụng tài sản công (TSC) tại đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL) vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết đã cho thấy có rất nhiều bất cập. Đơn cử như việc lựa chọn đối tác liên doanh, liên kết theo các tiêu chí như quy định hiện hành gặp nhiều vướng mắc do không có cơ sở để đánh giá chấm điểm đối với từng tiêu chí. Hơn nữa, trong thực tế có một số trường hợp trong quá trình thực hiện liên doanh, liên kết vì lý do bất khả kháng, đối tác liên doanh, liên kết không thể tiếp tục thực hiện nên đề nghị chấm dứt hợp đồng trước hạn. Tuy nhiên, hiện nay không có quy định cụ thể cho trường hợp này dẫn đến lúng túng trong xử lý. Đồng thời, chưa có quy định về việc điều chỉnh giá cho thuê TSC, gia hạn hợp đồng cho thuê TSC…

Ngoài ra, theo quy định tại NĐ 151, trường hợp sử dụng tài sản gắn liền với đất để kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải nộp tiền thuê đất tương ứng với thời gian sử dụng, tỷ lệ diện tích nhà, công trình sử dụng vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết theo quy định của pháp luật về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước kể từ thời điểm có quyết định sử dụng TSC vào mục đích kinh doanh hoặc kể từ thời điểm ký hợp đồng cho thuê, hợp đồng liên doanh, liên kết. Tuy nhiên, trên thực tế các đơn vị gặp vướng mắc trong quá trình xác định do nhiều đơn vị thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất nên cơ quan thuế không có cơ sở để xác định tiền thuê đất; không có cơ sở để xác định thời gian sử dụng và tỷ lệ diện tích sử dụng vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.

Hơn nữa, Luật Quản lý, sử dụng TSC hiện nay quy định “cứng” thẩm quyền phê duyệt Đề án sử dụng TSC vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Quy định này đã hạn chế tính chủ động của các ngành, địa phương, đơn vị cấp dưới trong việc khai thác TSC tại ĐVSNCL; thời gian ra quyết định phê duyệt Đề án bị kéo dài do phải qua nhiều khâu trung gian; đồng thời, thiếu sự đồng bộ với quy định về thẩm quyền áp dụng cho các hành vi khác liên quan đến quản lý, sử dụng tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị (mua sắm, thuê, bán, điều chuyển, thanh lý,…).

Bỏ quy định về nộp tiền thuê đất cho trường hợp sử dụng tài sản gắn liền với đất

Để giải quyết những bất cập này, NĐ 114 của Chính phủ đã sửa đổi Điều 42 quy định việc quản lý, sử dụng tài sản gắn liền với đất và giá trị quyền sử dụng đất tại ĐVSNCL vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.

Theo đó, trường hợp ĐVSNCL được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất 1 lần cho cả thời gian thuê, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai mà tiền thuê đất đã nộp, tiền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã trả bằng tiền không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước (NSNN) được bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan trung ương, chủ tịch UBND cấp tỉnh xác nhận, thì được phép sử dụng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng TSC và nghị định này. Trường hợp sử dụng giá trị quyền sử dụng đất để góp vốn còn phải đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật về đất đai.

Ngoài ra, NĐ 114 cũng sửa Điều 43 về yêu cầu khi sử dụng TSC vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết. Cụ thể, TSC sử dụng vào các mục đích này phải được tính đủ khấu hao tài sản cố định (TSCĐ), thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về thuế, phí, lệ phí và các nghĩa vụ tài chính khác với Nhà nước theo quy định của pháp luật gồm: Chi phí khấu hao TSCĐ đối với các TSC trực tiếp sử dụng vào các mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết theo quy định của Bộ Tài chính về chế độ hạch toán, tính hao mòn, khấu hao TSCĐ tại cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Đặc biệt, tại NĐ 114 đã bỏ quy định về nộp tiền thuê đất đối với trường hợp sử dụng tài sản gắn liền với đất vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết. Thay vào đó, các ĐVSNCL sử dụng TSC vào các mục đích này phải nộp 1 khoản tiền tối thiểu bằng 2% doanh thu của đơn vị thu được từ hoạt động kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết (ngoài các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật). Riêng ĐVSNCL thuộc lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục, thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường; ĐVSNCL thực hiện nộp tiền thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai không phải nộp khoản tiền quy định này.

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, các quy định được sửa đổi, bổ sung tại NĐ 114 đã bám sát được các thực tế hiện nay đang gặp phải. Theo đó, NĐ 114 sẽ là “kim chỉ nam” giúp cho việc quản lý, sử dụng TSC ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn. “Đặc biệt, quy định về sử dụng TSC vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết sẽ giúp “cởi trói” cho nhiều ĐVSNCL trong việc sử dụng TSC vào các mục đích này” - ông Thịnh chia sẻ./.